حال پرسش اینجاست که کدام یک از روش های موجود برای تامین نقدینگی در صنعت خودرو ایران، استاندارد و کدام مطلوب نیست؟

به گزارش اقتصادنامه، در حالت کلی، "پیش فروش"، "فروش فوری"، "تسهیلات بانکی" و "فروش اموال مازاد" روش های اصلی در خودروسازی ایران برای تامین نقدینگی به شمار می روند که برخی دائمی و قطعی بوده و برخی نیز در مقاطع زمانی خاص مورد استفاده قرار می گیرند.

در این بین، منبع اصلی تامین نقدینگی خودروسازان ایرانی، پیش فروش است، روشی که هم به لحاظ زمانی و از نظر گستردگی، همواره مطلوب شرکت های خودروساز بوده و هست.

خودروسازان هر چند وقت یکبار به واسطه پیش فروش کلی نقدینگی جذب خزانه خود می کنند، چه آنکه غالب این پیش فروش ها با استقبال مشتریان مواجه می شود.

ازآنجاکه در پیش فروش، زمان تحویل خودروهای ثبت نامی به آینده (بیش از یک ماه دیگر و گاهی حتی افزون بر یک سال بعد) در نظر گرفته می شود، خودروسازان به واسطه این روش نقدینگی لازم برای تولید خودروهایی که تعهد داده اند را جذب می کنند.

این روش اما با وجود جذابیت برای خودروسازان، برای مشتریان شاید گاهی چندان جذاب نباشد، زیرا زیاد پیش می آید که خودروهای ثبت نامی در موعد مقرر تحویل نمی شوند.

همچنین، چون قیمت نهایی خودرو معمولا در پیش فروش مشخص نیست، مشتریان گاهی وقتی با دعوتنامه خودروسازان برای تکمیل وجه مواجه می شوند، شوکه شده و گاهی توان پرداخت مبالغ درخواستی را ندارند.

از طرفی، گاهی مشکلات دیگری مانند عدم تحویل خودرو ثبت نامی اولیه و جایگزین شدن آن با محصولی دیگر و یا مثلا تغییر رنگ درخواستی پیش می آید که قطعا مطلوب مشتریان نیست.

به نظر می رسد اگر تضامین لازم بابت تحویل به موقع خودروها و عدم ایجاد تغیر و جایگزینی آنها داده شود، پیش فروش برای مشتریان نیز همواره جذاب خواهد بود.

دیگر روش برای تامین نقدینگی خودروسازان، فروش فوری است که این یکی نیز جذ ابیت های خاص خود را برای شرکت های خودروساز و مشتریان دارد.

خودروسازن در فروش فوری تمام پول خودرو را دریافت می کنند و نقدینگی مناسبی جذب خزانه آنها می شود و از آن سو مشتریان نیز در مدت زمانی نسبتا کوتاه (30 روز کاری) محصول ثبت نامی خود را تحویل می گیرند.

گاهی مثل حالا که اختلاف قیمت کارخانه و بازار خودروها زیاد است، ثبت نام در طرح های فروش فوری خودروسازان سود بالایی نصیب مشتریان می کند و این موضوع، جذابیت اصلی این طرح برای آنها است.

منهای روش های فروش، دیگر مسیر تامین نقدینگی در صنعت خودرو، دریافت تسهیلات بانکی است که به دلیل سود بالا و جرائیم تاخیر سنگین، چندان مطلوب خودروسازان نیست.

این روش همچنین ازآنجاکه ممکن است منجر تورم شود (گاهی دولت برای کمک مالی به خودروسازان چاره ای جز چاپ پول ندارد)، چندان استاندارد نبوده و توصیه نمی شود. این در حالی است که به دلیل قیمتگذاری دستوری و محدودیت های فروش و مشکلات تولید (در مقاطعی مانند تحریم)، خودروسازان ناچار تن به تسهیلات مالی می دهند و تبعات منفی آن، خود را در هزینه های تولید و قیمت تمام شده خودروها نشان می دهد.

در نهایت اما فروش اموال مازاد نیز دیگر روش خودروسازان ایرانی برای تامین نقدینگی به شمار می رود که به خصوص در دوران بحران مالی از آن استفاده می شود. این روش نیز چندان دلخواه خودروسازان نیست و معمولا با فشار دولت انجام می شود، مانند مقطع فعلی که وزارت صنعت،معدن و تجارت ایران خودرو و سایپا ملزم به تامین نقدینگی دو هزار میلیارد تومانی از محل فروش اموال مازاد کرده است.

در مجموع به نظر می رسد بهترین و استانداردترین روش برای تامین نقدینگی خودروسازان، "فروش" است، روشی جهانی که اگر معظلات و مشکلات آن (به خصوص قیمتگذاری دستوری و همچنین بدعهدی خودروسازان در تحویل محصولات ثبت نامی) برطرف شود، شاید نیاز شرکت های خودروساز کشور را به تسهیلات مالی به حداقل برساند و نیازی به فروش اموال نیز نباشد.