فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد.
با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملاً موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵سال به تأخیر افتاد.
بالاخره در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقت‌‌نامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.
در اواخر همان سال یعنی سال ١٣٤١، هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیر کل این بورس برای مشارکت در راه‌اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگ‌ترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می‌رفت، به‌طور رسمـی فعالیت خود را آغاز کـرد.
بورس اوج و فرودهای بسیار زیادی را تجربه کرده است. از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، تعداد شرکت‌ها و موسسه‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از ۱۰ بنگاه اقتصادی با سرمایه ۶/۲ میلیارد ریال به ۱۴۲ شرکت با بیش از ۳۰۸ میلیارد ریال افزایش یافت.
با پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده از ۱۰۵ شرکت، به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۷ تقلیل یافت.
علت این امر، تملک بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی توسط دولت بوده است.در اثر ملی شدن بانک‌ها، بیمه و برخی صنایع کشور، تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته‌شده در بورس از آن خارج شدند.
رکود شدید بازار بورس در طی هشت سال جنگ تحمیلی نیز از وقایع مهم بورس ایران محسوب می‌شود.
در حال حاضر مهمترین مزیتی که بازار بورس ایران نسبت به سایر بازارهای منطقه ای دارد این است که ۳۷ صنعت به طور مستقیم در آن مشارکت دارند.
صنایعی مانند تجارت خودرو، ارتباطات از راه دور، کشاورزی، پتروشیمی، معدن، آهن، فلز، مس، بانکداری و بیمه، واسطه گری مالی و سایر سهام در بازار بورس، که همین امر بازار بورس در ایران را در خاورمیانه بی نظیر می کند.
چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند:
• بورس اوراق بهادار تهران که در آن،سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خریدوفروش می‌شود.
• فرا بورس ایران که در آنجا هم سهام شرکت‌هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی‌شوند، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.
• بورس کالای ایران که در آن انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و قراردادهای آتی سکه و... خریدوفروش می‌شود.
• در نهایت بورس انرژی که به‌تازگی تأسیس شده و در آن، حامل‌های انرژی با محوریت برق، به‌عنوان یکی از مهمترین حامل‌های انرژی، خرید و فروش شود.
بازار بورس ازجمله بازارهای معاملاتی است که نقش به سزایی در رشد اقتصادی دارد. در واقع این بازار با جمع‌آوری پس اندازهای خرد و کلان بستری جهت کسب و کار و رونق اقتصادی فراهم می‌نماید.
