روز گذشته و در ادامه اتفاقات جهانی قیمت بنچ‌مارک جهانی نفت از جمله برنت، بیش از ۵ درصد سقوط کرد این روال موجب شد تا قیمت پیش‌خرید هر بشکه نفت برنت، با سقوط سنگین ٤,١٠ دلاری یا ٥.٢ درصدی به ٧٤.٧٦ دلار برسد. با این اوضاع نفت بزرگ‌ترین سقوط یکروزه خود را از فوریه ۲۰۱۶ تاکنون ثبت کرده است. اخبار نشان می‌دهد که قیمت نفت خام امریکا هم با ٣ دلار سقوط به هر بشکه ٧١.١١ دلار رسید.

در هفته‌های گذشته و بعد از اینکه عربستان رسما اعلام کرد که پایبندی به توافق اوپک ندارد و بر میزان تولید خود می‌افزاید پیش‌بینی‌های زیادی از کاهش قیمت نفت به گوش رسید اما واقعیت‌های موجود در مورد عدم توانمندی عربستان برای افزایش ظرفیت تولید به میزان دو میلیون بشکه موجب شد تا قیمت‌ها همچنان در سطح قبلی باقی بماند. در همین حال خبرهایی که حکایت از معافیت‌های خرید نفت ایران را می‌داد نیز موجب شد بر شک‌ها در مورد توانایی عربستان در تامین دو میلیون بشکه نفت بازار بیفزاید و اما به تازگی آتشی که زیر هیزم جنگ تعرفه‌ای امریکا و چین به راه انداخته شده موجب شده دوباره ریسک‌پذیری بازار نفت بالا رفته و قیمت‌ها دستخوش تغییر شوند. به گونه‌ای که آبیشک کومار، تحلیلگر ارشد انرژی در اینترفکس انرژی لندن می‌گوید: بالا گرفتن تنش‌های تجاری بین امریکا و چین، باعث شده هیچ ریسک‌پذیری‌ای در معاملات وجود نداشته باشد و تاثیر این امر کاملا بر قیمت‌های نفت مشهود است.

چشم‌انداز تعرفه بر ۲۰۰ میلیارد دلار دیگر از واردات چین باعث شد تا قیمت کالاها در جهان پایین بیاید و بازارهای سهام هم افت کنند. مایکل مک‌کارتی، استراتژیست ارشد بازار در سی‌ام‌سی مارکتس، می‌گوید: تنش‌های تجاری به معاملات امروز آسیب زدند. اگر این تعرفه‌ها اجرایی شوند، بر رشد اقتصاد جهانی و تقاضا، تاثیر خواهند گذاشت. چین بزرگ‌ترین خریدار نفت خام امریکا است و اعلام کرده که با بالا گرفتن تنش‌های تجاری بر نفت امریکا تعرفه خواهد بست.

شرکت ملی نفت لیبی هم اعلام کرده است: «۴ بندر نفتی این کشور دوباره بازگشایی شده‌اند و تولید و صادرات از پایانه‌های مربوطه، ظرف چند ساعت آینده به سطح نرمال خواهد رسید.» این اخبار افت قیمت نفت را تشدید کرد. تولید لیبی با مشکلات موجود از ١,٢٨میلیون بشکه، به ۵۲۷ هزار بشکه افت کرده بود.

جان کیلداف، یکی از شرکای شرکت اگین کپیتال می‌گوید: آسودگی از بابت لیبی، گفت‌وگو در مورد ظرفیت ذخیره بازارها را به کلی عوض می‌کند. نگرانی از نبود ظرفیت دخیره، باعث شده بود قیمت‌ها به صورت مداوم رو به افزایش باشند.

به این ترتیب به نظر می‌رسد اگر چه معافیت خرید نفت ایران از سوی امریکا خریداران را خوشحال کرده است اما رویدادهای دیگر در بازار موجب شده تا بازار به‌کلی اخبار تقویت‌کننده قیمت نفت را نادیده بگیرد. البته داده‌های دولتی امریکا اعلام کرده‌اند که میزان ذخایر نفت تجاری این کشور، خیلی بیشتر از آنچه انتظار می‌رفت کاهش یافته است و در هفته گذشته ۱۳ میلیون بشکه کمتر شده است. این بزرگ‌ترین افت ذخایر نفتی امریکا در ۲ سال اخیر است. همچنین بازارها با افت تولید بخشی از تاسیسات نفتی کانادا هم تحت فشار قرار داشتند.

اتفاق‌هایی که می‌تواند مجددا قیمت‌ها را به سمت صعودی شدن پیش ببرد و نزول اندک روزهای اخیر را پنهان کند.

٢٣٠هزار بشکه کل افزایش تولید اوپک و غیر اوپک

در این شرایط و در حالی که بازار جهانی نفت همچنان تمایل به افزایش قیمت خود را حفظ کرده است، آژانس بین‌المللی انرژی روز پنجشنبه، ۲۱ تیرماه در تازه‌ترین گزارش چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی خود، مقدار افزایش تولید اوپک و غیر اوپک را در ماه ژوئن نسبت به ماه مه روزانه ۲۳۰ هزار بشکه اعلام کرد. اعلام نظری که حضور نفت ایران در بازار جهانی را برای ثبات قیمت بیشتر مورد توجه قرار می‌دهد و هرگونه تغییر در میزان عرضه نفت می‌تواند افت‌های مقطعی را بی‌اثر کرده و دوباره فیمت‌ها را افزایش دهد. ایران، سومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک است و مصرف‌کنندگان جهانی نفت به خوبی می‌دانند در صورت حذف نفت ایران باید برای خرید نفت بهای زیادتری را پرداخت کنند.

شاید به همین دلیل است که خریداران آسیایی نفت ایران با شنیدن خبر معافیت از تحریم‌های خرید نفت ایران خرسند شده و در حال رایزنی‌های بیشتر برای کسب مجوزهای معافیتی هستند. چین، هند، کره جنوبی و ترکیه از جمله کشورهایی هستند که از ایران نفت می‌خرند و در لیست معافیت‌های خرید نفت امریکا قرار گرفته‌اند. امریکا اعلام کرده است که مجوزهای کوتاه‌مدت برای خریداران نفت ایران صادر می‌کند تا بتواند بازار جهانی نفت را کنترل کند.

انتقاد نماینده ایران در اوپک از سیاست‌ تحریمی امریکا

حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در هیات عامل اوپک گفت: قیمت‌های بالای نفت که در پی سیاست‌های تحریمی امریکا علیه بنیانگذاران اوپک پدید آمده است سبب کند شدن روند رشد اقتصادی جهان می‌شود. افزایش قیمت نفت ناشی از سیاست‌های تحریمی امریکا به رشد اقتصادی چین، اروپا و دیگر مصرف‌کنندگان آسیب می‌رساند؛ این اقدام بسیار شبیه به تصمیم‌های اخیر ترامپ در حوزه تجاری است.

او افزود: مجموع افزایش تولید نفت کشورهای عضو و غیرعضو اوپک پس از فشارهای ترامپ، تنها ۱۷۰ هزار بشکه در روز بوده است و در سال ۲۰۱۹ هم بیش از این افزایش نمی‌یابد؛ همچنین این شرایط رشد اقتصادی جهان را نیز کند می‌کند. افزایش قیمت نفت ناشی از سیاست‌های ترامپ سبب بالا رفتن افزایش هزینه قبض‌های مصرف انرژی در اروپا، ژاپن، چین و هند شده و این شرایط مانند تعرفه‌های تجاری اعمال شده از سوی واشنگتن بر روند رشد اقتصادی این کشورها تاثیر منفی گذاشته است. کاظم‌پور اردبیلی با بیان اینکه ترامپ اکنون از مقدار افزایش تولید نفت مایوس شده و به توان عربستان و روسیه برای افزایش تولید شک کرده است، گفت: عربستان سعودی این روزها از ذخیره‌سازی‌های خود نفت وارد بازار می‌کند و این ارقام حاصل از افزایش تولید این کشور نیست.

نماینده ایران در هیات عامل اوپک با اشاره به این موضوع که روسیه قادر نیست بیش از ۲۰۰ هزار بشکه در روز تولید خود را افزایش دهد، تاکید کرد: همه آنها صحبت از بشکه‌های اندکی می‌کنند و رشد اقتصاد جهانی سال آینده میلادی کند می‌شود و همه شاخص‌های اقتصادی نزول می‌کند. اختلاف مجموع تولید کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در ماه ژوئن نسبت به ماه مه امسال، تنها ۱۷۰ هزار بشکه بوده و این رقم آقای ترامپ را متعجب کرده است!

بازار نفت اوپک از سکه می‌افتد؟

اوپک در جدیدترین گزارش ماهانه خود پیش‌بینی کرد تقاضای جهان برای نفت این گروه در سال آینده که رشد مصرف آهسته می‌شود و تولید رقیبان افزایش پیدا می‌کند، دچار افت خواهد شد.

اوپک در گزارش ماهانه خود نخستین پیش‌بینی سال ۲۰۱۹ را ارایه و اعلام کرد که جهان در سال آینده متقاضی ٣٢,١٧ میلیون بشکه در روز نفت اوپک خواهد شد که ۷۶۰ هزار بشکه در روز کمتر از سال میلادی جاری است. کاهش تقاضا برای نفت اوپک به معنای آن است که فشار کمتری روی تولیدکنندگانی مانند عربستان سعودی برای جبران کاهش تولید کشورهایی مانند ونزوئلا و لیبی و کاهش احتمالی صادرات ایران به دلیل تحریم‌های امریکا وجود خواهد داشت. اوپک که متشکل از ۱۵ عضو است، در این گزارش اعلام کرد به دنبال رشد قوی که امسال دیده شد، انتظار می‌رود توسعه بازار نفت در سال ۲۰۱۹ اندکی ملایم‌تر شود و اقتصاد جهان و تقاضای جهانی برای نفت کمتر از آنچه پیش‌بینی شده بود رشد خواهد کرد. طبق آمار منابع ثانویه، تولید نفت اوپک در ژوئن ۱۷۳ هزار بشکه در روز نسبت به ماه پیش از آن افزایش یافت و به ٣٢.٣٣ میلیون بشکه در روز رسید که به دلیل تولید بالاتر عربستان سعودی بود. بر مبنای محاسبات رویترز، این آمار به معنای آن است که سطح پایبندی اوپک به توافق کاهش تولید به ۱۳۰ درصد کاهش یافته است و اعضای اوپک همچنان بیش از میزانی که وعده داده بودند، عرضه خود را محدود نگه داشته‌اند. بالا رفتن قیمت‌های نفت که به دنبال اجرای توافق کاهش تولید اوپک روی داد، باعث رشد عرضه رقیب و جهش تولید نفت شیل امریکا شد. اوپک انتظار دارد عرضه غیراوپک در سال میلادی آینده ٢.١ میلیون بشکه در روز رشد کند که بالاتر از رشد پیش‌بینی شده برای تقاضای جهانی خواهد بود. رشد عرضه در سال آینده عمدتا توسط امریکا، برزیل و کانادا هدایت می‌شود اما اوپک بر این باور است که رشد عرضه شیل امریکا در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ و در سال ۲۰۱۹ به دلیل محدودیت‌های زیرساختی، آهسته خواهد شد.

منبع: روزنامه اعتماد