روزنامه نیویورک‌تایمز مدعی است، امید مقامات دولت آمریکا نسبت به احیای برجام کمرنگ شده و دستیاران جو بایدن آشکارا نگرانند که با ادامه وضعیت جاری، «ایران آنقدری [در دانش هسته‌ای] پیشرفت کند که احتمالاً تا اوایل پاییز پیش رو، بازگشت به برجام، غیرعملی و ناممکن شود».
برجام هوا شد؟

به گزارش اقتصادنامه،درحالی‌که چند روز تا روی کار آمدن ابراهیم رئیسی رئیس جمهور منتخب ایران باقی مانده است، مقامات دولت بایدن نسبت به شانس خود برای احیای سریع توافق هسته‌ای بدبین شده‌اند، چراکه به نوشته نیویورک‌تایمز آن‌ها می‌ترسند دولت جدید تهران به تسریع در تحقیقات و تولیدات هسته‌ای و ارائه شرایط و خواسته‌های جدید مبادرت ورزد.

دیوید سنگر، لارا جیکز و فرناز فصیحی، روزنامه‌نگاران نیویورک‌تایمز، در مقاله‌ای با هشدار اینکه «وعده بایدن برای احیای برجام با ریسک خروج از ریل مواجه است»، نوشته‌اند دستیاران آقای بایدن آشکارا نگرانند که با ادامه وضعیت جاری، «ایران آنقدری [در دانش هسته‌ای] پیشرفت می‌کند که احتمالاً در آینده نزدیک، شاید اوایل پاییز پیش رو، بازگشت به توافق اولیه، غیرعملی و ناممکن شود». نویسندگان این گزارش، روند دیپلماسی هسته‌ای با ایران را نسبت به همین یک ماه پیش «زیر و رو شده» توصیف کرده و نوشته‌اند: اگر مذاکرات حساس برای محدود کردن فعالیت‌های ایران در قبال لغو تحریم ها به شکست بیانجامد، هر دو طرف ضرر زیادی خواهند دید.

به نوشته این روزنامه، یک ماه پیش، مذاکره کنندگان آمریکایی، تا حدی بر مبنای جدیت دولت در حال خروج ایران، بر این باور بودند که قبل از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی محافظه‌کار و رئیس سابق قوه قضائیه که از پنجشنبه کار خود را آغاز می‌کند، در آستانه دستیابی به توافق هستند.

آنها در ماه ژوئن ، آنقدر مطمئن بودند که دور بعدی مذاکرات قریب‌الوقوع است که یکی از مذاکره کنندگان برجسته آمریکایی لباس‌های خود را در هتلی که در وین برای مذاکرات غیرمستقیم با ایران مستقر بودند، گذاشت؛ به این امید که طی روزهای آتی برای دور هفتم به وین بازمی‌گردند.

آن دور مذاکرات هرگز اتفاق نیفتاد. به علاوه، در مرکز غنی‌سازی اصلی ایران در نطنز ، سانتریفیوژها با سرعت مافوق صوت می‌چرخند و شروع به غنی سازی مقادیر کمی از سوخت هسته ای با خلوص بسیار بالا می کنند. در جاهای دیگر ، مقداری اورانیوم در حال تبدیل شدن به شکل فلزی است که ایرانیان اصرار دارند که برای اهداف پزشکی مورد استفاده خواهد بود، اما این فناوری برای کلاهک نیز استفاده می‌شود. و این در حالی است که بازرسان بین‌المللی عملاً چشم‌بسته شده اند.

هنوز مشخص نیست که آیا آقای رئیسی تیم مذاکره کننده فعلی ایران را حفظ می کند یا نزدیکان خود را جایگزین آنها می کند. رابرت مالی ، مذاکره کننده اصلی آمریکایی ، در مصاحبه ای گفت: «این خطر واقعی وجود دارد که آنها با خواسته های غیرواقعی در مورد آنچه می توانند در این مذاکرات به دست آورند، بازگردند».

این روزنامه در ادامه نوشت: ۳ سال پس از خروج ترامپ برنامه هسته‌ای ایران با ظرفیت‌های به مراتب بالاتر از سر گرفته شده، و اگر دیپلماسی شکست بخورد برای رئیس جمهور بایدن که احیای برجام را یک هدف اصلی در راستای مهار مجدد برنامه هسته‌ای ایران می‌دانست، ناامیدکننده است.

همچنین احیای برجام از جهت دیگری هم برای آقای بایدن مهم است؛ حل چالش هسته‌ای که ترامپ مقصر اصلی ایجاد آن بوده در راستای تلاش‌های دولت بایدن برای احیای روابط آسیب دیده با متحدان اروپایی که پیش‌تر همراه دولت اوباما-بایدن و روسیه و چین مذاکرات منتج به توافق اصلی با ایران را به سرانجام رسانده‌اند، این یک موفقیت قابل توجه محسوب خواهد شد؛ همانطور که در صورت عدم موفقیت، یک ضربه بزرگ قلمداد می‌شود.

دستیاران آقای بایدن نگرانی خود را پنهان نمی‌کنند که ایرانیان از کار در حال انجام، آنقدری یاد می‌گیرند که در آینده نزدیک، شاید اوایل پاییز امسال ، بازگشت به توافق اولیه غیرعملی و ناممکن باشد.آقای مالی گفت: «در آن مرحله ، ما باید راه پیش رو را دوباره ارزیابی کنیم. امیدواریم به این مرحله نرسد».

به ادعای نیویورک‌تایمز، آقای رئیسی سال‌ها مدافع چیزی بود که ایرانیان آن را "اقتصاد مقاومتی" می نامند، بر اساس این استدلال که ایران نیاز چندانی به تجارت با جهان و باز کردن درهای اقتصاد خود ندارد. اما در طول مبارزات انتخاباتی، رئیسی احیای این توافق را تأیید کرد، شاید به این دلیل که نشان دهد که بر خلاف پیشینیان هم‌طیف خود، او مهارت و صلابت لازم را برای رهایی تهران از بند تحریم های تحت رهبری آمریکا که اقتصاد کشورش را خراب کرده است را دارد.

اکنون در آستانه ورود رئیسی، مشکلات اقتصادی تحریم‌ها با موج پنجم ویروس کرونا بدتر شده و کمبود آب که تا حدی نتیجه سوء مدیریت است، اعتراضاتی را برانگیخته است.
ایران تضمین می‌خواهد، آمریکا نمی‌تواند بدهد

نیویورک‌تایمز در ادامه مدعی شد که آمدن رئیس جمهور محافظه‌کار جدید آخرین دشواری در مورد احیای توافق نخواهد بود. تصمیم نهایی هنوز به عهده رهبر عالی ایران ، آیت الله خامنه‌ای [و نهادهای بالادستی] است. روز چهارشنبه ، آیت الله خامنه‌ای یک درخواست کلیدی را تکرار کرد: «این که ایالات متحده تضمینی ارائه دهد که دیگر هرگز مانند آقای ترامپ از توافق خارج شود».

رهبر عالی ایران گفت: «آنها یک بار با خروج از توافق هسته‌ای بدون هیچ هزینه ای آن را نقض کردند. اکنون آنها به صراحت می گویند نمی توانند تضمینی بدهند که دیگر چنین اتفاقی نمی‌افتد».

آنتونی جی بلینکن، وزیر امور خارجه و آقای مالی گفته‌اند که «در دموکراسی ، راهی برای بستن دست رئیس جمهور آینده وجود ندارد و بهترین راه برای حفظ توافق نشان دادن این است که این توافق به نفع هر دو طرف خواهد بود».

مالی گفت: «چیزی به عنوان ضمانت وجود ندارد. این در ماهیت دیپلماسی نیست. اما ما قصد نداریم -رئیس جمهور قصد ندارد- این همه ماه را صرف مذاکره برای بازگشت به توافق کند تا سپس از آن خارج شود».

منبع:اقتصادنیوز



مطالب مرتبط



نظر تایید شده:0

نظر تایید نشده:0

نظر در صف:0