آیا احیای کارت سوخت مقدمه سهیمه بندی است؟

طبق آخرین اطلاعیه شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از 20 مردادماه سال جاری عرضه بنزین صرفاً با ارائه کارت هوشمند سوخت امکان‌پذیر خواهد بود. براساس تصمیم دولت برای دریافت سوخت از طریق کارت‌های شخصی محدودیت عرضه روزانه ۶۰ لیتر در نظر گرفته شده است. این در حالی است که همچنان دو میلیون نفر در کشور کارت سوخت ندارند. برخی عنوان می‌کنند ممکن است این امر نیز در حد یک اطلاعیه باقی بماند و همانند اطلاعیه‌های قبلی عملی نشود؛ چراکه طبق گفته آن دسته از افرادی که در فراخوان قبلی (‌زمستان سال گذشته‌) برای صدور کارت سوخت المثنی ثبت‌نام کرده بودند هنوز کارت المثنی برای آنها ارسال نشده است. در حالی مقامات وزارت نفت احیای کارت سوخت را برای کاهش قاچاق عنوان می‌کنند که برخی این اقدام را مقدمه سهمیه‌بندی شدن سوخت می‌دانند. مسئولان اما تا امروز حرفی از بازگشت سهمیه‌بندی نزده‌اند و برعکس، بار‌ها احتمال سهمیه‌بندی در کوتاه‌مدت را رد کرده‌اند و در عوض از تلاش برای کاهش قاچاق به عنوان دلیل احیای کارت سوخت یاد می‌کنند. براساس آمار‌های اعلام‌شده، روزانه چیزی بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق می‌شود.  این تصمیم با واکنش‌های زیادی همراه بوده است:
کارت سوخت و چالش سهمیه‌بندی

امیر وکیل‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران: یکی از دلایل احیای کارت سوخت، از بین بردن بخشی از قاچاق بنزین است. اگر افراد از کارت شخصی خود استفاده کنند، فرصت را از کسانی که اقدام به سوءاستفاده و قاچاق می‌کنند، خواهند گرفت. با بالا رفتن قیمت دلار، قیمت بنزین در کشور‌های همسایه افزایش چشمگیری داشت و انگیزه قاچاق بنزین برای قاچاقچیان بالا رفت. احیای کارت سوخت قرار است این فرصت را از سوءاستفاده‌کنندگان بگیرد. هدف، جلوگیری از قاچاق بنزین است و حرفی از سهمیه‌بندی بنزین نیست. البته سیاست‌گذار سهمیه‌بندی بنزین، شرکت ملی پخش نیست؛ ولی الان هم بحث این نیست، بلکه بحث استفاده از مزایای کارت سوخت برای جلوگیری از قاچاق است.

 

غلامحسین حسن‌تاش، رئیس اسبق مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی: قبلاً هزینه بسیار گزافی برای فراهم کردن زیرساخت کارت سوخت انجام‌ شده بود و کنار گذاشتن آن کار غلطی بود، چراکه حتی در دوره‌ای که مشکل کمبود سوخت و قیمت هم وجود نداشته باشد، این سیستم می‌تواند یک پایگاه اطلاعاتی و داده‌ای و کنترل خوبی فراهم کند.

 

کوروش کرم‌پور، عضو کمیسیون انرژی مجلس: نفع وجود کارت سوخت در فرایند عرضه بنزین کشور بیشتر از نبود آن است و دولت حتماً باید سناریویی بچیند که کارت سوخت اجباری باشد.

 

اسدالله قره‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس: احیای کارت سوخت برای جلوگیری از قاچاق بنزین و گازوئیل است. هیچ صحبتی برای گران ‌کردن بنزین یا دونرخی و سهمیه‌بندی مطرح نیست.

 

علی سرزعیم، معاون وزیر کار: برای کنترل مصرف یا باید قیمت‌ها را اصلاح کرد یا باید به نظام برنامه‌ریزی و مداخله روی آورد که کارت سوخت در این مقوله می‌گنجد. کارت سوخت همان کوپن است. متأسفانه بیشتر افراد جسارت این را ندارند که از مکانیزم بازار استفاده کنند، در نتیجه گزینه استفاده از کوپن جذاب‌تر می‌شود، هرچند نام آن را کارت سوخت بگذاریم. هیچ راهی غیر از این نداریم که قیمت‌ها واقعی شود، ما اکنون تنها داریم زمان را از دست می‌دهیم.

 

محمدرضا محمدخانی، عضو سابق مرکز پژوهش‌های مجلس: همیشه گفته‌ام که یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات وزارت نفت، حذف کارت سوخت بود و در شرایطی زنگنه کارت سوخت را کنار گذاشت که استفاده از آن تبدیل به یک فرهنگ شده بود. هزینه استقرار کارت سوخت در کشور در گام نخست بالا بود، ولی حتی در همان اول کار، کاهش ظاهری مصرف بنزین ۹ میلیون لیتر بود و سال‌های بعد این تا ۲۰ میلیون لیتر هم رسید؛ یعنی هم کاهش مصرف سوخت و هم استفاده از زیرساخت‌های ملی و هم فروش هوشمند و یکپارچه بنزین بود، بنابراین کارت سوخت همچنان بهترین گزینه مدیریت مصرف سوخت است.

 

رسول خضری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس: تصمیم دولت برای احیای کارت سوخت، به‌جا و پسندیده است که این کار تاثیر بسزایی در جلوگیری از قاچاق سوخت و کنترل مصرف دارد. با توجه به اینکه در سال‌های گذشته نیز شاهد اجرای طرح الزامی شدن کارت سوخت ازسوی دولت‌های قبلی نیز بودیم، اما با وجود هزینه‌های سنگینی که این طرح در پی داشت، به‌درستی اجرا نشد. طبق برآوردهایی که صورت گرفته، احیای کارت سوخت تا میزان 80 تا 85 درصد از قاچاق سوخت جلوگیری می‌کند.

 

غلامرضا شرفی، عضو کمیسیون انرژی: احیای کارت سوخت نتیجه بهتری نسبت به باطل شدن آن دارد و از این طریق می‌توان مصرف سوخت و میزان قاچاق را رصد کرد. اگر شرایط تحریمی پیش‌رو قابل کنترل باشد و ما بتوانیم مصارف پالایشگاهی را متناسب با مصرف داخلی تنظیم کنیم لزومی برای سهمیه‌بندی وجود ندارد. در بحث افزایش قیمت نیز باید گفت که حقیقتاً سوخت ما ارزان است و اگر در جهت قیمت بخواهد تصمیم‌گیری صورت پذیرد در حال حاضر نمی‌توان درباره آن صحبت کرد.

 



منبع: اقتصادنامه

مطالب مرتبط



نظر تایید شده:0

نظر تایید نشده:0

نظر در صف:0