به گزارش اقتصادنامه، در وضعیت کنونی اقتصاد کشور، استفاده از ابزارهایی جهت تامین ‌مالی بخش عمومی ضروری است که از یک سو به پایداری نرخ تورم تک رقمی کمک کرده و از سوی دیگر موجبات افزایش کارایی جهت تامین‌مالی دولت را فراهم کنند. اوراق مصون از تورم، یکی از مهمترین این ابزارها است که می تواند به طور همزمان در دستیابی به این دو هدف موثر واقع شود.

این اوراق بازده تضمین شده ای را براساس نرخ تورم تحقق یافته به سرمایه گذارانی که اوراق را تا پایان سررسید نگهداری کنند، پرداخت می کند. درواقع در این نوع اوراق، نرخ سود براساس شاخص تورم تعدیل می‌شود. در بیشتر اوراق ‌بهادار مصون از تورم، مبلغ کوپن ثابت است و ارزش اسمی براساس تورم، تعدیل می شود. این در حالی است که در اوراق قرضه معمولی، مبلغ کوپن اسمی ثابت به همراه ارزش اسمی (صرفنظر از تورم) در سررسید پرداخت می شود.

هر چند در گذشته به دلیل فراهم نشدن زیرساخت قانونی لازم در انتشار اوراق‌ بهادار و عدم وجود شرایط اقتصادی مورد نیاز جهت انتشار اوراق ‌بهادار مصون از تورم در کشور، دولت از امکان استفاده از این اوراق در تامین ‌مالی خود برخوردار نبود، اما در شرایط فعلی به ‌نظر می‌رسد زمان استفاده از این اوراق فراهم شده است.

نکته دیگری که درباره اوراق مصون از تورم باید مدنظر قرار گیرد، این است که اصولاً این اوراق در وضعیتی منتشر می شود که نرخ تورم خیلی زیاد نیست. زیرا در وضعیت تورمی شدید، ناشر انگیزه ای برای انتشار اینگونه اوراق ندارد و با گذر زمان هزینه بیشتری را باید برای تامین‌مالی قبلی خود بپردازد. این در حالی است که در شرایط تورم کاهنده، این شرایط معکوس خواهد بود. از این رو پیش‌شرط استفاده از این اوراق، کنترل تورم و نزدیک کردن آن به محدوده تورم تک‌رقمی است؛ که در شرایط فعلی اقتصاد، چشم‌انداز مساعدی را شاید بتوان برای آن متصور شد.

بنابراین، با توجه به پیشرفت‌هایی که در سال‌های اخیر، در توسعه زیرساخت‌های قانونی استفاده از اوراق بهادار در بازار سرمایه رخ داده، بستر قانونی لازم برای استفاده از اوراق مصون از تورم مهیا شده است. البته بهبود شرایط اقتصادی پس از برجام نیز در صورت ادامه یافتن و کمک به حفظ دستاورد تورم تک‌رقمی، می تواند زمینه لازم را برای استفاده از این اوراق فراهم کند. اوراق مصون از تورم به بهبود تامین‌مالی دولت و کاهش مشکلات مالی آن کمک کرده و می تواند منجر به کاهش تورم و استمرار تورم تک‌رقمی شود. از این رو ضروری است مقدمات طراحی و استفاده از این اوراق توسط سیاست‌گذاران فراهم شود.

سعید مسگری؛ کارشناس اقتصادی