ژاپنی‌ها در آن زمان روزانه ٧٠٠ هزار بشکه نفت از ما خریداری می‌کردند که کم کردن این میزان، ضرر و زیان زیادی به آنان وارد می‌کرد. با توجه به مسوولیتی که در آن دوره داشتم مذاکراتی ترتیب داده شده تا سهم ژاپن از سبد نفتی ایران حفظ شود چرا که به این کشور به عنوان یک شریک استراتژیک نگاه می‌کردیم. بنابراین از سهم برخی کشورهای دیگر کم کردیم تا بتوانیم روزانه ٧٠٠ هزار بشکه نفت مورد نیاز ژاپن را تامین کنیم.

سال‌ها بعد پس از جنگ، وقتی که نیاز به سرمایه‌گذاری برای توسعه طرح‌های صنعت و نفت و گاز داشتیم، مذاکره به ژاپنی‌ها را در اولویت قرار دادیم. آقای زنگنه می‌گفت وقتی که موضوع مذاکره با ژاپنی‌ها را با آقای خاتمی در میان گذاشتم ایشان گفته بودند «از ژاپنی‌ها آبی گرم نمی‌شود!» قرار بود میدان نفتی آزادگان را توسعه دهیم و دنبال سرمایه‌گذار خارجی می‌گشتیم. با توجه به اعتماد‌سازی‌ای که کرده بودیم و ژاپنی‌ها دیده بودند در مواقع سخت، به داد آنان رسیده‌ایم پا پیش گذاشتند و برای توسعه این میدان وارد مذاکره شدند. در مذاکراتی که انجام دادیم متوجه شده بودیم که دوره امتیاز استخراج نفت ژاپنی‌ها در میادین عربستان و کویت رو به اتمام است و بهترین وقت بود تا بتوانیم از آنان امتیاز بگیریم. نتیجه آن شد که در چند مذاکره ٤,٢ میلیارد دلار پول نقد از آنان گرفتیم و به صورت کش وارد کشور کردیم. ژاپنی‌ها نیز با ما قرارداد بستند تا میدان نفتی آزادگان را توسعه دهند. ١٧ میلیارد دلار فاینانس جدید باز شد. کارها خوب پیش می‌رفت تا اینکه متاسفانه برخی تندروها که با اسم رمز استفاده از توان داخلی معمولا اجازه نمی‌دهند قراردادها به سرانجام برسد کاری کردند که ژاپنی‌ها با اینکه ٤.٢ میلیارد دلار پول نقد به ما داده بودند از کشور خارج شوند. این شد که دیگر آنان شرایط را برای سرمایه‌گذاری در کشور مناسب ندیدند و به عبارت بهتر اعتماد خود را از دست دادند. در نهایت چینی‌ها را وارد این قرارداد کردند که کارنامه سیاهی را از خود به جا گذاشت و نتوانست این میدان را توسعه دهد. حال که موضوع تحریم‌های نفتی امریکا مورد بحث قرار گرفته برخی از افراد و جریان‌های سیاسی از ژاپن به عنوان نوکر امریکا یا حلقه به گوش این کشور نام می‌برند در حالی که یادشان رفته چه بر سر این کشور آوردند و چگونه اجازه ندادند فعالیت آنان در کشور به سرانجام برسد.

این بزرگ‌ترین درس برای سیاستگذاران ما است که آیا سرمایه‌گذار خارجی می‌خواهیم یا خیر. اسناد بالادستی نظام رسیدن به رشد ٨ درصدی را مستلزم سرمایه‌گذاری خارجی دانسته در حالی که پس از نهایی شدن قراردادهای جدید نفتی برخی جریان‌های فشار آنقدر سنگ‌اندازی کردند که اجازه ندادند بیش از یک قرارداد بسته شود در حالی که آن روزها عطش فراوانی نزد شرکت‌های بزرگ خارجی به وجود آمده بود و می‌توانستیم تا ٢٠ قرارداد بزرگ نفتی را به امضا برسانیم که در این صورت به راحتی مورد تحریم امریکا قرار نمی‌گرفتیم و نظام اقتصادی بین‌الملل را آنچنان به خود وابسته می‌کردیم که ابرقدرت‌ها به این راحتی ما را با تحریم‌ها خلع ید نمی‌کردند.

بنابراین اگر قرار است با خارجی‌ها وارد کار مشترک شویم بهتر است که اول اعتماد‌سازی کنیم و به آنها تضمین بدهیم که مالکیت آنان در ایران مورد تهاجم قرار نمی‌گیرد. با این اعتمادسازی درجه ریسک سرمایه‌گذاری در ایران کاهش یافته و شرکت‌های خارجی قادر خواهند بود وارد مذاکره با ایران شده و صنعت نفت و گاز ما را توسعه دهند.

منبع: روزنامه اعتماد