صعود دلار نیما به کانال ۴۰هزار تومان در فروردین، سبب شد تا درآمد دلاری صنایع طی فروردین ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۴درصد بهبود یابد. نرخ‌های جهانی، افزایش قیمت دلار نیما و رونق معاملات در بورس کالا، سه عامل اصلی بهبود گزارش‌های قوی در فروردین‌ماه بوده است.
علی قاسمی/ عباس بیات : صنایع بورسی در اولین ماه از سال ۱۴۰۳، گزارش‌‌‌های خوبی را راهی کدال کردند. با وجود آنکه به طور تاریخی، درآمد فروردین‌‌‌ماه نسبت به اسفند کاهش چشمگیری پیدا می‌کند، اما صنایع بورسی طی فروردین‌ماه سال‌جاری، درآمد بیش از ۲۰۴همتی را برای بازار سهام به ارمغان آوردند، به طوری که این میزان، نسبت به فروردین سال گذشته رشد ۲۴درصدی داشته است. قابل‌توجه است که میانگین دلار نیما، در فروردین سال گذشته حدود ۳۷هزار و ۳۰۰تومان بوده و میانگین دادوستدهای فروردین امسال، این شاخص دلاری را به ۴۰هزار و ۶۰۰تومان رسانده است.

رشد حدود ۹درصدی دلار نیما در اولین ماه از سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، در کنار افزایش ۲۴درصدی درآمد ریالی شرکت‌ها در این مدت سبب شده است تا درآمد دلاری شرکت‌ها نیز در بازه یادشده افزایش یابد. درآمد دلاری مجموع صنایع بورسی در فروردین‌ماه حدود ۵میلیارد دلار بوده است که نسبت به درآمد دلاری فروردین‌‌‌ماه گذشته، بیش از ۱۴درصد افزایش نشان می‌دهد.
این درحالی است که به رسم هر سال، درآمد ریالی فروردین امسال نسبت به اسفندماه سال قبل، کاهش ۲۹درصدی را تجربه کرده است. در میان صنایع بورسی، فولادی‌‌‌ها، تولیدکنندگان اوره و صنعت مخابرات کمترین افت درآمد را در فروردین‌ماه امسال نسبت به ماه قبل از آن تجربه کرده‌‌‌اند. همچنین، صنعت دارو، حمل‌ونقلی‌‌‌ها و زغال‌سنگی‌‌‌ها موفق شدند درآمد خود را نسبت به اسفندماه افزایش دهند. بیشترین رشد درآمد فروردین امسال نسبت به فروردین سال گذشته نیز به صنعت خودرو و سخت‌افزار و تجهیزات تعلق دارد. عمدتا گزارش صنایع بورسی، قابل قبول و برای برخی از صنایع قوی بود. به نظر می‌رسد صنایع شروع پرقدرتی داشتند.

احتمالا در ادامه سال، نحوه برخورد بانک‌مرکزی با دلار نیما و مواجهه دولت با نرخ انرژی و حقوق دولتی، تعیین‌‌‌کننده سودآوری صنایع خواهد بود. با توجه به اعمال نرخ‌های بالای انرژی در گزارش‌‌‌های زمستان سال گذشته، به نظر می‌رسد در سال‌جاری، با وجود پر شدن گپ دلار آزاد و نیما، همچنان چالش هزینه‌‌‌های انرژی پیش‌‌‌روی بازار باشد.

دلاری‌‌‌ها زیر ذره‌‌‌بین بازار
صنایع دلاری بورس، در حالی گزارش‌‌‌های فروردین‌‌‌ماه خود را منتشر کردند که میانگین دلار نیما در فروردین‌ماه امسال نسبت به فروردین سال قبل، رشد ۹درصدی داشته است. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که درآمد دلاری بخش بزرگی از صنایع، افزایش یافته است. اما صنایع دلاری همچنان منتظر رشد دلار نیما هستند تا بتوانند عملکرد بهتری را از خود نشان دهند. هرچند بورس‌کالا به کمک فلزات اساسی آمده است.

فروش شمش فولاد با دلار ۴۶هزار تومانی و فروش ورق توسط برخی از تولیدکنندگان با دلار بیش از ۵۵هزار تومان، برخی از عقب‌ماندگی‌‌‌ها را جبران کرده است. به نظر می‌رسد برخی از رهبران اصلی صنعت فولاد، از پایین ماندن دلار نیما سود می‌‌‌برند. اما در نهایت کاهش فاصله دلار آزاد و نیما علاوه بر عدم‌توزیع رانت ارزی، به رشد درآمد صنایع بزرگ‌تر نیز کمک خواهد کرد. از این‌رو، دلاری‌‌‌ها که همواره شروع‌‌‌کننده روند صعودی شاخص کل بورس بوده‌‌‌اند، زیر ذره‌‌‌بین سرمایه‌گذاران قرار دارند.

صنعت فولاد، به‌عنوان یکی از صنایع بزرگ بورسی، طی فروردین‌ماه درآمد ۴۸همتی را به ثبت رسانده و نسبت به فروردین‌ماه گذشته، رشد ۲۰درصدی را تجربه کرده است. این درحالی است که درآمد دلاری این صنعت ۱۰درصد افزایش یافته است. با وجود آنکه تولیدکنندگان ورق، از پایین ماندن دلار نیما بهره بردند، اما با فرض سناریوی تحقق رشد دلار نیما، تولیدکنندگان شمش باید از سایر زنجیره‌‌‌های فولاد جلو بیفتند. «فخوز»، «فسبزوار»، «کاوه» و «فخاس» گزینه‌‌‌های بهتری در این گروه هستند. فلزات گرانبها، نیز عمدتا به دلیل کاهش مقدار فروش، با افت درآمد نسبت به فروردین‌ماه گذشته همراه شدند. این درحالی است که نرخ فروش در این صنعت به دلیل رکورد قیمت‌های جهانی روی، مس و آلومینیوم بسیار بالاست. رقابت شدید محصولات «فایرا» در بورس‌کالا خبری است که چند روزی است دست به دست می‌شود. با این حال، گزارش‌‌‌های جذابی در این صنعت دیده نمی‌شود.

تحریم‌‌‌های روسیه در نهایت به نفع آلومینیوم‌‌‌سازان تمام شد، اما احتمالا در گزارش‌‌‌های آتی این صنایع، رخی از خود نشان خواهند داد. با این حال، گزینه‌‌‌هایی نظیر «فایرا»، «فملی» و «فاسمین» جذابیت‌‌‌های بنیادی ویژه‌‌‌ای دارند. پتروشیمی‌‌‌ها نیز گزارش‌‌‌های جذابی ارائه دادند. درآمد این صنعت، در اولین ماه از سال، ۴۷همت بود که رشد ۳۲درصدی درآمد را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می‌دهد. رونق معاملات در رینگ پتروشیمی بورس‌کالا و افزایش نرخ‌های جهانی نیز به کمک این صنعت آمده تا درآمد دلاری خود را ۲۱درصد افزایش دهد. «جم»، «شیران»، «نوری» و «بوعلی» بهترین گزینه‌‌‌ها در میان پتروشیمی‌‌‌ها هستند. این درحالی است که دوده‌‌‌ای‌‌‌ها نیز عملکرد عالی داشتند. «شدوص» و «شصدف»، کارنامه‌ای عالی را در کدال منتشر کردند.

سنگ‌آهنی‌‌‌ها و معدنی‌‌‌ها، درآمد ۱۲هزار میلیارد تومانی را ثبت کردند که نسبت به فروردین گذشته، ۲۹درصد افزایش یافته است. این درحالی است که درآمد دلاری صنعت ۱۸درصد بهبود یافته است. افزایش نرخ گندله و آهن اسفنجی در بورس‌کالا احتمالا به نفع این صنعت بوده است. این درحالی است که نرخ حقوق دولتی با توجه به آنکه با نرخ فروش نسبت مستقیم دارد، احتمالا بر بهای تمام‌شده این صنعت موثر خواهد بود. بنابراین احتیاط بیشتر در معامله نمادهای این صنعت ضرورت دارد. «کچاد» و «کنور» هم به لحاظ گزارش‌‌‌های منتشرشده و هم به لحاط بنیادی، گزینه‌‌‌های جذابی هستند. اوره‌‌‌ای‌‌‌ها نیز با درآمد ۶همتی خود، رشد ۱۴درصدی درآمد را نسبت به فروردین گذشته نشان می‌دهند. «شپدیس» و «کرماشا» دو نماد خوب این گروه احتمالا مناسب خواهند بود. درآمد فرآورده‌‌‌های نفتی نیز با رشد ۲۸درصدی به ۶هزار و ۵۰۰میلیارد تومان رسیده است.

سبقت درآمد خودرویی‌‌‌ها
سیمانی‌‌‌ها، در فروردین‌ماه، ۳هزار و ۳۰۰میلیارد تومان درآمد داشتند که رشد ۱۵درصدی را نسبت به فروردین گذشته نشان می‌دهد. به نظر می‌‌‌رسد، رشد قیمت انرژی در زمستان گذشته، تا حدی بر عملکرد آینده این صنعت نیز اثرگذار باشد. امید است تورم انرژی به مصرف‌کنندگان بورس‌کالا انتقال یابد. «سآبیک»، «سپاها»، «سمازن» و «سشرق» سود خوبی را در ۱۴۰۳ خواهند ساخت. شرکت‌های خودروساز با وجود ساخت زیان انباشته فراوان، همواره مورد توجه بسیاری از فعالان بازار سرمایه بوده‌‌‌‌‌‌اند، به‌‌‌طوری که بسیاری این صنعت را لیدر بازار و شروع‌کننده روندهای اصلی در بازار می‌‌‌دانند. شش شرکت خودروساز بورسی، در فروردین‌ماه به‌رغم وجود جو غالبا مثبت در بازار سرمایه، بازدهی منفی ۷.۷۳درصدی را نصیب سهامداران خود کردند. بیشترین بازدهی در این ماه به شرکت «ناما» تعلق دارد که به‌رغم بازدهی منفی خودروسازان، با ثبت رشد ۱۰درصدی کام سهامداران خود را شیرین کرده است. عملکرد خودروسازان در فروردین قابل قبول بوده است. بر این اساس مجموع فروش این صنعت طی اولین ماه از سال ۱۴۰۳، ۱۸هزار و ۴۶۱میلیارد تومان به ثبت رسیده که این عدد در مقیاس نقطه به نقطه رشد ۱۴۷درصدی نسبت به فروردین سال گذشته داشته است.

با این حال، مقایسه عملکرد فروردین این صنعت با اسفند ۱۴۰۲، نشان می‌دهد که مجموع درآمد خودرویی‌‌‌ها با افت ۵۸درصدی همراه بوده است. از طرفی فروش فروردین این صنعت نسبت به میانگین سال ۱۴۰۲ با کاهش ۴۷درصدی همراه بوده است. تعطیلی پی در پی فروردین و ماه مبارک رمضان موجب ایجاد جو رکودی در بازار شد و عامل اصلی تقلیل درآمدی خودروسازان همین رکود یکپارچه بوده است.

با توجه به شرایط تورمی همواره ارزیابی متغیرهای بنیادین با دلار نیما می‌‌‌تواند چشم‌‌‌انداز بهتری از وضعیت حقیقی یک صنعت بدهد. بر این اساس به لحاظ دلاری، مجموع فروش فروردین خودروسازان ۴۵۴میلیون دلار به ثبت رسیده که این عدد در قیاس با فروردین سال گذشته رشد ۱۲۷درصدی را تجربه کرده و جزو معدود صنایعی بوده که در فروردین موفق به رشد بیش از ۱۰۰درصدی فروش دلاری خود بوده است. از میان شرکت‌های خودروساز، «خزامیا» با ثبت رشد ۳۲۰درصدی درآمد دلاری خود بهترین عملکرد را در فروردین نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ارمغان آورده است. در تابستان ۱۴۰۲، تحلیلگران بر این باور بودند که صنعت دارو در نیمه دوم سال عملکرد بسیار خوبی خواهد داشت. با این حال برخلاف پیش‌بینی کارشناسان مجموع درآمد و سود داروسازان تفاوت چشمگیری نداشت و جزو صنایع با عملکرد متوسط رو به پایین بودند.

در فروردین‌ماه متوسط بازدهی ثبت‌شده ۳۷شرکت بورسی دارویی، منفی ۲.۸۳درصد بود. در خلال شرکت‌های داروساز، «داوه» با وجود جو غالبا منفی دارویی‌‌‌ها، طی فروردین با ثبت بازدهی ۲۲درصد عملکرد بهتری نسبت به داروسازان دیگر داشته است. مجموع درآمد فروردین ۱۴۰۳ این صنعت، ۷هزار و ۵۴۴میلیارد تومان بود که در قیاس با فروردین سال قبل رشد ۱۳درصدی را به ثبت رسانده است. فروش داروسازان در فروردین نسبت به اسفند ۱۴۰۲ افزایش ۷.۳۹درصدی را تجربه کرده است. با این حال فروش فروردین این صنعت در قیاس با متوسط سال ۱۴۰۲ کاهش بیش از ۱۱درصدی را به ثبت رسانده است. از لحاظ دلاری مجموع فروش دلاری داروسازان در اولین ایستگاه از سال ۱۴۰۳، به میزان ۱۸۵میلیون دلار بوده که این عدد در قیاس با فروردین سال قبل تنها ۴درصد رشد را تجربه کرده است. در میان شرکت‌های دارویی، «درهآور» بهترین عملکرد را طی فروردین از خود به نمایش گذاشته است. بر این اساس شرکت یادشده طی ماه نخست سال‌جاری، موفق به رشد ۲۲۹درصدی فروش دلاری خود نسبت به مدت مشابه سال قبل شده است.

شرکت‌های تایرساز بورسی در سال ۱۴۰۲ عملکرد نسبتا خوب و قابل قبولی از خود به ثبت رساندند و توانستند جزو صنایع خوب بازار سرمایه در سال گذشته باشند. با وجود این، رکود غالب در فروردین‌ماه دامن این صنعت را هم گرفت و موجب شد تا عملکرد فروردین تایرسازان چندان چنگی به دل نزند. متوسط بازدهی به ثبت رسیده توسط ۹شرکت بورسی تایرساز طی فروردین‌ماه، منفی ۳.۴۹درصد بوده است. بیشترین بازدهی نصیب سهامداران «پلاسک» شده است که در این ماه با ثبت بازدهی ۸.۵۷درصد کام سهامداران خود را شیرین کرده است. در مقیاس نقطه به نقطه مجموع درآمد فروردین‌ماه تایرسازان، ۲هزار و ۳۱۷میلیارد تومان بوده که این عدد در مقایسه با فروردین سال قبل ۴۶درصد رشد داشته است.

با این حال مقایسه درآمد فروردین امسال و اسفند ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که کاهش بیش از ۲۲درصدی به ثبت رسیده است. همچنین فروش فروردین این صنعت در قیاس با متوسط سال ۱۴۰۲ کاهش بیش از ۱۰درصدی را نشان می‌دهد. فروش دلاری لاستیک‌‌‌سازان بورسی در نخستین ماه از سال ۱۴۰۳، ۵۷میلیون دلار بوده که این عدد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد ۳۴درصدی داشته است. با توجه به جمیع مسائل ذکرشده می‌‌‌توان اذعان کرد که عملکرد مالی تایرسازان در فروردین متوسط رو به ضعیف بوده است که البته در عمده صنایع هم، چنین عملکردی مشاهده می‌شود. بیشترین رشد دلاری درآمد در میان شرکت‌های تایرساز مربوط به «پلاسک» بوده که در فروردین موفق به رشد ۸۲درصدی در فروش نسبت به فروردین پارسال شده است. قیمت‌گذاری دستوری همواره کابوس صنایع تولیدی کشور بوده است.

این معضل در برخی صنایع از جمله شوینده‌‌‌ها وضعیت وخیم‌‌‌تری را به همراه داشته است. مواداولیه وارداتی در کنار قیمت دستوری به فزونی هزینه ‌بر درآمد بسیاری از تولیدکننده‌‌‌های شوینده منجر شده و این صنعت را به ورطه نابودی رسانده است. متوسط بازدهی ثبت‌شده هفت شرکت شوینده بورسی در فروردین‌ماه منفی ۳.۶۱درصد بوده است.

«شپارس» برخلاف هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود عملکرد مثبتی داشته و طی اولین ماه از سال‌جاری بازدهی نزدیک به ۱۰درصد را نصیب سهامداران خود کرده است. مجموع درآمد ثبت‌شده توسط شرکت‌های شوینده طی فروردین‌ماه یک‌هزار و ۲۶۷میلیارد تومان بوده که این عدد در مقایسه با فروردین سال قبل نزدیک به ۲۵درصد رشد یافته که این عدد حتی متوسط تورم سالانه را نیز پوشش نداده است. مقایسه فروش فروردین امسال این صنعت با اسفند و متوسط سال ۱۴۰۲ نشان از تقلیل درآمدی دارد. بر این اساس فروش فروردین ۱۴۰۳، نسبت به اسفند سال قبل ۵۱درصد و نسبت به میانگین سال گذشته ۴۱درصد کاهش یافته است. به لحاظ دلاری فروش دلاری شوینده‌‌‌ها در فروردین‌ماه ۳۱میلیون دلار بوده که این عدد در قیاس با فروردین سال قبل ۱۴.۸درصد رشد داشته است.

در میان هفت‌شرکت شوینده بازار سرمایه، در فروردین‌ماه امسال «ساینا» با ثبت جهش ۲۸درصدی فروش دلاری نسبت به مدت مشابه بهترین عملکرد را نسبت به هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رسانده است. در دوره‌‌‌های اخیر شرکت‌های کاشی‌وسرامیک عملکرد خوبی از خود به ثبت رسانده‌‌‌اند. قیمت‌گذاری در این صنعت توسط هیات‌مدیره انجام می‌شود و ماده‌‌‌اولیه آنها در کشور به فراوانی یافت می‌شود. از طرفی صادرات، برگ برنده این صنعت است و زیان حاصل از قیمت دستوری با صادرات به‌راحتی جبران می‌شود. متوسط بازدهی ثبت‌شده در فروردین توسط شش شرکت کاشی‌وسرامیک بازار سرمایه، منفی ۵درصد بوده است. «کسعدی» با ثبت بازدهی ۸درصد در فروردین‌ماه بهترین عملکرد را در بین کاشی‌‌‌سازان به لحاظ رشد قیمت سهم داشته است. مجموع درآمد فروردین این صنعت ۳۰۰میلیارد تومان بوده که در مقایسه با فروردین سال قبل ۳۰درصد رشد داشته است. با وجود این، همچون دیگر صنایع مقایسه درآمد فروردین با اسفند و میانگین ۱۴۰۲ نشان از کاهشی بودن فروش دارد.

بر این اساس درآمد کاشی‌‌‌سازان طی نخستین ماه از ۱۴۰۳ نسبت به اسفند سال قبل کاهش ۵۰درصدی و در قیاس با متوسط سال گذشته افت ۴۴درصدی داشته است. مجموع فروش دلاری کاشی‌‌‌سازان طی فروردین‌ماه ۷.۴میلیون دلار بوده که این عدد در قیاس با فروردین سال قبل رشد ۱۹درصدی را به ثبت رسانده است. در میان شش شرکت کاشی‌‌‌ساز بورسی، «کترام» و «کساوه» در فروردین‌ماه عملکرد بهتری نسبت به دیگر کاشی‌سازان داشته‌‌‌اند. بر این اساس مجموع فروش دلاری این دو شرکت طی این ماه رشد ۸۲درصدی و ۸۰درصدی را نسبت به مدت مشابه به ثبت رسانده است.

شرکت‌های سخت‌‌‌افزار و تجهیزات در فروردین‌ماه ۱۴۰۳، بهترین عملکرد را به لحاظ رشد متغیرهای درآمدی داشته‌اند. بر این اساس صنعت یادشده طی این ماه با ثبت فروش ۱۳۲میلیارد تومانی موفق به رشد بیش از ۱۷۶درصدی درآمد خود نسبت به فروردین سال قبل شده است. به لحاظ دلاری مجموع فروش دلاری سخت‌‌‌افزار و تجهیزات ۳.۳میلیون دلار بوده که نسبت به فروردین سال قبل رشد ۱۵۳درصدی داشته است.

سه شرکت سخت‌‌‌افزاری بازار سرمایه در فروردین‌ماه بازدهی منفی ۳.۶۳درصدی را به ثبت رساندند که از بین آنها «نیان» با بازدهی نزدیک به مثبت ۶درصد عملکرد بهتری در قیاس با دیگر شرکت‌ها داشته است. شرکت «نیان» به لحاظ دلاری در فروردین موفق به رشد ۳۹۶درصدی فروش خود نسبت به مدت مشابه شده که در این مقیاس نیز عملکرد بهتری نسبت به دو شرکت دیگر سخت‌‌‌افزاری داشته است.

صنعت غذایی شامل چهار گروه «آشامیدنی»، «شیرینیجات»، «لبنیات» و «سایرمحصولات غذایی» است. مجموع فروش این چهار گروه از محصولات غذایی در فروردین امسال ۳هزار و ۹۱۷میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که فروش غذایی‌‌‌ها در فروردین سال قبل ۴هزار و ۵۶میلیارد تومان بوده که به معنای کاهش ۳درصدی فروش غذایی‌‌‌ها در نخستین ماه سال‌جاری است. هر چهار گروه محصولات غذایی در فروردین‌ماه بازدهی منفی را نصیب سهامداران خود کردند.

در این بین «لبنی‌‌‌ها» با ثبت بازدهی منفی ۲درصد طی این ماه عملکرد بهتری نسبت به سه گروه دیگر داشته‌‌‌اند. شرکت «غفارس» که عضو گروه لبنی است با ثبت بازدهی مثبت ۷.۴۵درصد بیشترین بازدهی را در فروردین نصیب سهامداران خود کرده است. از لحاظ رشد درآمد دلاری فروردین‌ماه، صنعت «آشامیدنی» با رشد ۱۰.۷درصدی فروش دلاری عملکرد بهتری نسبت به سه گروه دیگر در فروردین‌ماه داشته است.

از میان ۲۸شرکت فعال در حوزه محصولات غذایی، دو شرکت «غگرجی» و «غچین» که از دو گروه شیرینیجات و سایر محصولات غذایی هستند، عملکرد بهتری نسبت به دیگر شرکت‌های غذایی بورسی داشته‌‌‌اند. بر این اساس «غگرجی» و «غچین» طی نخستین ماه سال‌جاری توانستند فروش دلاری خود را به‌‌‌ترتیب ۱۷۳ و ۹۸درصد رشد دهند و با این جهش درآمدی بهترین عملکرد را در مقیاس نقطه به نقطه از آن خود کنند.
منبع: دنیای اقتصاد