🔻روزنامه دنیای اقتصاد
📍 فرصت‌های آینده خاورمیانه
اقتصاد خاورمیانه در حال پوست انداختن است. در دهه‌های گذشته زمانی که صحبت از کشورهای خاورمیانه به میان می‏‌آمد، تصویر یک دولت سنتی، وابسته به نفت و مصرف‏‌گرا در ذهن افراد نقش می‏‌بست. حالا اما، این کشورها تلاش دارند تا برند خود را تغییر دهند.آمارها نشان می‏‌دهد که کشورهای منطقه در دستیابی به این هدف موفق بوده‌اند. درحالی‌که در سال۲۰۲۲ جهان افت ۱۲درصدی را در میزان سرمایه‏گذاری خارجی تجربه کرده، میزان جذب سرمایه خارجی در کشورهای حوزه خلیج‌فارس ۱۰درصد رشد داشته است. علاوه بر این سرمایه‌های انسانی هم این منطقه را به‌عنوان مقصد خود انتخاب کرده‏اند. میلیونرها بیش از پیش به امارات سفر می‏کنند و عربستان رتبه سوم جذاب‏ترین مقاصد را به خود اختصاص داده است. این تحولات حاوی فرصت‏های طلایی برای اقتصاد ایران است. ایران می‏تواند با برنامه‌ریزی دقیق، میزان تجارت خود را با کشورهای همسایه افزایش دهد، در حوزه خدمات مهندسی نقش پررنگ‏تری داشته باشد و از حضور سرمایه‏گذاران و گردشگران خارجی در منطقه بیشترین بهره را ببرد.
امیر قاسمی : خاورمیانه جدید؛ عبارتی است که در ماه‌های اخیر بارها توسط کارشناسان و مقامات سیاسی تکرار شده است. رشد میزان سرمایه‌گذاری خارجی، کلید خوردن پروژه‌های بزرگ و مهاجرت گسترده نیروی کار متخصص به کشورهای خاورمیانه گواه تغییرات قابل‌توجه در این منطقه است. به نظر می‌رسد کشورهای حوزه خلیج فارس دیگر تمایل ندارند به عنوان دولت‌های نفتی و مصرف‌گرا شناخته شوند، بنابراین تلاش دارند تا با تغییر برند خود تمرکز را بر توسعه بخش خدمات معطوف کنند. توسعه صنعت گردشگری و جذب نخبگان در حوزه فناوری اطلاعات از جمله محورهایی است که این کشورها قصد دارند با کمک آن، رفاه شهروندان خود را در آینده تضمین کنند.

در این بین سوال مهم آن است که این تغییرات چه اثری بر اقتصاد ایران دارد؟ پاسخ آن است که به‌رغم اینکه این تغییرات ممکن است چالش‌هایی را ایجاد کند، اما استفاده درست از اثرات خارجی مثبت توسعه کشورهای پیرامون، می‌تواند مسیر حرکت ایران به سمت هدف توسعه پایدار را تسریع کند. یکی از اثرات مثبت توسعه کشورهای منطقه این است که می‌تواند ایران را برای صادرات برخی از کالاها و خدمات صاحب مزیت کند. استفاده از فرصت حضور گردشگران و سرمایه‌گذاران خارجی در منطقه و امکان فعالیت کارآفرینان و نیروی کار متخصص ایرانی در حوزه خدمات مهندسی از جمله اثرات مثبت تغییر در منطقه خاورمیانه است.

نشانه‌های تغییر بزرگ
قطار توسعه خاورمیانه در حال سرعت گرفتن است. آمارها نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر کشورهای این منطقه تلاش کرده‌اند تا برند جدیدی از کشورشان را معرفی کنند. برگزاری جام جهانی در قطر، ایجاد شهر فناوری در امارات متحده عربی و تلاش عربستان برای جذب ستاره‌های مشهور فوتبال بیانگر آن است که این کشورها دیگر تمایلی ندارند تا به عنوان دولت‌های مصرف‌کننده نفتی شناخته شوند.
این تغییرات با پاسخی مثبت از سوی دیگر کشورها رو‌به‌رو شده است. بر اساس آخرین آمارها در‌حالی‌که در سال ۲۰۲۲ میزان سرمایه‌گذاری‌های مستقیم در جهان ۱۲درصد کاهش یافته، امارات متحده عربی موفق به جذب ۷۳/ ۲۲میلیارد دلار سرمایه خارجی شده است. همچنین بر اساس محاسبات انجام‌شده، در این سال کشورهای حوزه خلیج فارس شاهد رشد ۱۰درصدی در جذب سرمایه خارجی بودند. در سال ۲۰۲۲، ترکیه ۸۸/ ۱۲میلیارد دلار، مصر ۴/ ۱۱میلیارد دلار و عربستان سعودی ۸۷/ ۷میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کرده‌اند. در این سال دیگر کشورها ۷۲/ ۳میلیارد دلار در عمان و ۹۵/ ۱میلیارد دلار در بحرین سرمایه‌گذاری کرده‌اند. رقم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران نیز در این سال معادل رقم ۵/ ۱میلیارد دلار بوده است. رشد سرمایه‌گذاری خارجی در منطقه خاورمیانه به‌رغم افت میانگین سرمایه‌گذاری مستقیم در جهان، نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران معتقدند که ریسک‌های بیرونی مانند جنگ در این منطقه کاهش پیدا کرده و عایدی سرمایه در خاورمیانه بیش از دیگر نقاط جهان است.

یک نشانه مثبت در این راستا برای فعالان اقتصادی، میزان سرمایه‌گذاری خارجی آمریکا و چین، به عنوان بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان، در این منطقه است. بر اساس آمارهای نهاد آماری Statista، ایالات متحده در سال ۲۰۰۰ میلادی تنها ۶/ ۱۰میلیارد دلار در منطقه خاورمیانه سرمایه‌گذاری مستقیم کرده بود. در دو دهه بعدی میزان سرمایه‌گذاری آمریکا در این منطقه همواره رشد داشته، به صورتی که این رقم در سال ۲۰۱۹ به رکورد ۳۹/ ۸۱میلیارد دلار رسیده است. همچنین آخرین آمارها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۱ میلادی رقم سرمایه‌گذاری آمریکا در خاورمیانه معادل ۱۵/ ۸۰میلیارد دلار بوده است. نکته حائز اهمیت آن است که از سال ۲۰۱۷ میلادی رقم سرمایه‌گذاری آمریکا در این منطقه هرگز از ۷۰میلیارد دلار کمتر نبوده که نشان‌دهنده آن است که آمریکایی‌ها قصد دارند روابط اقتصادی خود را با کشورهای این منطقه توسعه دهند.
وضعیت در مورد چین نیز مشابه است. بر اساس آمارهای Statista، میزان سرمایه‌گذاری چین در منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) از ۲۹۰میلیون دلار در سال ۲۰۰۵ به ۸/ ۶میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ میلادی رسیده است.آمارهای سرمایه‌گذاری خارجی تنها نشانه تصویر روشن آینده منطقه خاورمیانه نیست. شاخص دیگری که با توجه به آن می‌توان آینده طلایی خاورمیانه را پیش‌بینی کرد، جذابیت کشورهای حوزه خلیج فارس برای شهروندان دیگر کشورهاست. بر اساس تخمین‌ها، در‌حالی‌که چین و روسیه شاهد مهاجرت میلیونرها از این کشورها به دیگر نقاط جهان هستند، امارات در سال ۲۰۲۲ موفق شده ۴۰۰۰ میلیونر خارجی را به کشور خود جذب کند. این رقم در سال۲۰۲۳ با رشد قابل‌توجه معادل ۴۵۰۰ نفر تخمین زده شده است. همچنین بر اساس آمارهای Statista، عربستان با جذب بیش از ۵/ ۱۳میلیون نفر مهاجر سومین کشور و امارات متحده با جذب ۷/ ۸میلیون نفر ششمین مقصد جذاب شهروندان جهان برای مهاجرت محسوب می‌شوند.

آمار قابل‌توجه دیگر در مورد اقتصاد خاورمیانه، ابرپروژه‌هایی است که در این منطقه در مرحله اجرا هستند. در بین ۱۰ ابرپروژه در حال اجرا در جهان ۵ پروژه در منطقه خاورمیانه کلید خورده‌اند. دومین پروژه بزرگ در حال اجرا در جهان، شهر نئوم است که با بودجه ۵۰۰میلیون دلاری در عربستان در مراحل اولیه قرار دارد. شهر اقتصادی ملک عبدالله دومین پروژه بزرگ عربستان است که برای آن ۱۰۰میلیون دلار بودجه در نظر گرفته شده است. ساخت شهر ابریشم و دبی لند به ترتیب با بودجه ۱۳۲ و ۶۴میلیون دلاری در کشور امارات دیگر طرح‌های بلندپروازانه در حال اجرا هستند. همچنین پروژه خط راه‌آهن کشورهای حوزه خلیج فارس با بودجه ۲۵۰میلیون دلار، پیشرفت فیزیکی قابل توجهی داشته است. تمامی این داده‌ها می‌تواند تصویر روشنی از آینده خاورمیانه به نمایش بگذارد.

خاورمیانه جدید
بدیهی است تغییرات در خاورمیانه اثرات قابل‌توجهی بر اقتصاد ایران خواهد داشت. این تحول می‌تواند ایران را با تهدیدها و فرصت‌هایی مواجه کند. رشد تولید ناخالص داخلی و سرمایه‌گذاری دیگر کشورها در منطقه ممکن است جایگاه ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای را با چالش مواجه کند، اما این فقط در صورتی است که ایران نتواند از فرصت‌های ایجادشده ناشی از این تغییر استفاده لازم را بکند.

رشد و توسعه کشورهای خاورمیانه حاوی اثرات خارجی مثبت برای ایران است. این اثرات خارجی را می‌توان در چند محور تحلیل کرد. زمانی که کشورها پایه توسعه را بر جذب سرمایه خارجی و رشد بخش خدمات به‌ویژه صنعت توریسم استوار می‌کنند، صلح را بر جنگ و ثبات را بر تنش ترجیح می‌دهند. به همین دلیل کشورهای منطقه خاورمیانه تمایل دارند برای دستیابی به این هدف، با همسایه‌ها منافع مشترک تعریف کنند تا از هرگونه تنش که موجب کاهش نرخ سرمایه‌گذاری خارجی می‌شود اجتناب کنند. نکته دیگر آن است که افزایش مستمر در درآمد سرانه این کشورها و رشد مهاجرت از دیگر کشورها به منطقه خاورمیانه در آینده نزدیک باعث خواهد شد که نرخ مصرف در این منطقه افزایش یابد.

بازار بزرگ‌تر به معنای تجارت بیشتر است و مبادلات تجاری بیشتر کشورهای همسایه، یک فرصت طلایی دیگر برای ایران است. علاوه بر همه اینها باید این نکته را در نظر داشت که کشورهای منطقه خاورمیانه در آینده نزدیک با مشکل کمبود در بازار نیروی کار مواجه خواهند شد زیرا سرعت سرمایه‌گذاری در این کشورها طبیعتا از زمان لازم برای تربیت نیروی متخصص بیشتر است. بنابراین در میان‌مدت این کشورها نیازمند جذب نیروی کار خصوصا در حوزه خدمات فنی و مهندسی هستند.

استفاده از فرصت‌ها
بهره‌برداری مناسب از تغییرات اقتصادی در خاورمیانه نیازمند آن است که سیاستگذاران در کشور به جای تمرکز بر تهدیدهای احتمالی، بر فرصت‌های همکاری تمرکز کنند.

یکی از این فرصت‌ها مساله توریسم است. بسیاری از گردشگران حرفه‌ای تمایل دارند برای کاهش در هزینه‌ها از چند کشور یک منطقه در یک سفر بازدید کنند. توسعه توریسم در منطقه خاورمیانه می‌تواند باعث شود حجم گردشگرانی که تمایل دارند از ایران نیز بازدید کنند افزایش یابد. برای این منظور لازم است تدابیر لازم برای ایجاد حس امنیت برای گردشگران و زیرساخت‌های مناسب برای تجربه مثبت گردشگری فراهم شود. حضور بیشتر گردشگران در ایران علاوه بر اینکه درآمد ارزی کشور را افزایش داده و بنگاه‌های کوچک را رونق می‌دهد، مزایای دیگری نیز دارد. حضور گردشگران خارجی و بازدید بدون مشکل آنها از ایران این حس را در بازرگانان و صاحبان صنایع خارجی ایجاد می‌کند که ایران کشوری امن برای سرمایه‌گذاری است و انگیزه آنها را برای توسعه روابط با بخش خصوصی ایرانی افزایش می‌دهد. دقیقا به همین دلیل است که سیاستگذاران در کشورهایی مانند عربستان، قطر، امارات و عمان تا این حد بر جذب گردشگران خارجی تاکید دارند.

فرصت دیگر صادرات مواد غذایی و کشاورزی است. کشورهای عربی منطقه به دلیل ویژگی‌های جغرافیایی در تولید مواد غذایی و محصولات کشاورزی دارای مزیت نیستند. این در حالی است که ایران در صنعت مواد غذایی دارای تجربه بالایی است و به دلیل فسادپذیری این کالاها، نزدیکی به این کشورها یک مزیت عمده برای ایران است. البته آمادگی برای توسعه صنایع غذایی کشور دو پیش‌نیاز عمده دارد. در مرحله اول، تولیدکنندگان باید اطمینان داشته باشند که امکان صادرات پایدار وجود دارد و دولت با ابزارهای مختلف، مانند ممنوعیت‌های صادراتی و سرکوب قیمت ارز، مزیت صادراتی تولیدکنندگان را از بین نمی‌برد.

همچنین دولت باید اقتصاد را در اولویت قرار داده و با توسعه روابط با کشورهای منطقه، بازاری پایدار برای تولیدکنندگان ایرانی فراهم کند. در این حالت تولیدکنندگان در فضایی با ریسک پایین به توسعه خطوط تولید، سرمایه‌گذاری در صنایع بسته‌بندی و جذب نیروی متخصص در بخش تحقیق و توسعه خواهند پرداخت تا بتوانند کالای باکیفیت صادراتی تولید کنند. البته صنایع غذایی تنها یک نمونه از کالاهایی است که ایران برای صادرات به کشورهای منطقه در آن مزیت دارد؛ محصولات پلاستیکی، قطعات الکترونیکی، فرش و صنایع دستی از جمله دیگر کالاهایی‌اند که تولیدکنندگان ایرانی می‌توانند به کشورهای منطقه صادر کنند.

فعالیت نیروی متخصص ایرانی در کشورهای همسایه فرصت دیگری برای اقتصاد کشور است. کشورهای منطقه تلاش دارند با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های خود، مسیر توسعه را با سرعت بیشتری طی کنند. برای این منظور دسترسی به نیروی متخصص اهمیت بالایی دارد. دانشکده‌های فنی و مهندسی ایران با تربیت متخصصان توانمند، ایران را در این حوزه صاحب مزیت کرده‌اند. کشورهای منطقه می‌توانند از خدمات فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی که در مقایسه با شرکت‌های غربی از نظر قیمتی به‌صرفه‌تر هستند استفاده کنند. یکی از بخش‌هایی که ایران در آن موفقیت زیادی کسب کرده، صنعت فناوری اطلاعات است. د‌رحال‌حاضر شرکت‌هایی در این حوزه در کشور فعال هستند که با داشتن بیش از ۴۰میلیون کاربر، ارزش برند نزدیک به یک‌میلیارد دلار دارند.

از جمله این شرکت‌ها می‌توان به یکی از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های آنلاین و یکی از بزرگ‌ترین تاکسی‌های اینترنتی منطقه اشاره کرد. با توجه به جنس فعالیت این شرکت‌ها و امکان دورکاری، شرکت‌های ایرانی می‌توانند اقدام به تاسیس دفاتر در کشورهای منطقه کرده و با استفاده از نیروی کار ایرانی، درآمد ارزی قابل‌توجهی کسب کنند. با توجه به تمرکز کشورهای منطقه بر تکنولوژی‌های نسل چهارم، فعالیت نیرو‌های ایرانی در منطقه باعث خواهد شد روند انتقال تکنولوژی به ایران تسریع شود. البته در‌حال‌حاضر مشکلاتی برای فعالیت اقتصادی ایرانی‌ها وجود دارد که لازم است نهادهای حاکمیتی با مذاکره با دولت‌های همسایه، امکان فعالیت در این کشورها را برای شرکت‌های حوزه فنی و مهندسی ایرانی آماده کنند.

در نهایت می‌توان گفت بهترین رویکرد در قبال تغییرات، مواجه شدن با واقعیت و استفاده هر چه بیشتر از فرصت‌هاست. ایران باید تلاش کند تا قبل از ورود رقبای خارجی، با آماده کردن بسترها، ظرفیت لازم را برای فعالان اقتصادی ایرانی فراهم کند تا بهترین بهره‌برداری را در بخش‌هایی که ایران در آنها برای صادرات به کشورهای منطقه مزیت دارد فراهم کند. بزرگ‌ترین آفت در این مسیر تمرکز بر وجوه منفی این تغییرات و اولویت ندادن به اقتصاد است که ممکن است در درازمدت باعث شود مبادلات تجاری ایران با همسایه‌هایی را که با آنها رابطه سیاسی مثبتی دارد با اختلال مواجه کند.

🔻روزنامه تعادل
📍 حلقه‌های گمشده در دکل نفتی!
در میان انبوه اخباری که از مفاسد گوناگون اقتصادی در سال‌های اخیر منتشر شده است، خبر گم شدن یک دکل نفتی خبری نیست که بشود به راحتی از کنارش عبور کرد.

به گزارش خبرنگار«تعادل»، خبر گم‌شدن دکل نفتی در کشور در ابتدا به یک طنزتلخ شباهت دارد ولی با تایید جواد اوجی، وزیر نفت دولت رییسی رنگ و بوی جدی به خود می‌گیرد. وی روز گذشته، در حاشیه جلسه دولت با اشاره به اینکه دکل ناپدید شده در خوزستان متعلق به دولت و بابک زنجانی نیست، گفته این دکل مربوط به شرکتی خصوصی است که مدتی هم رها بوده است.
ماجرای سرقت دکل نفتی در خوزستان پای بابک زنجانی در میان است؟
بنابر اعلام خبرگزاری‌های رسمی (فارس)، در روزهای گذشته خبری مبنی بر اینکه یک دکل نفتی در خوزستان و در هفتاد کیلومتری جاده اهواز به هفتکل به سرقت رفته است در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.

به گفته شاهدان عینی تریلی‌هایی که قطعات این دکل را حمل و جابه‌جا کرده‌‎اند دارای پلاک تهران بوده و از استان خارج شده‌اند. تحقیقات میدانی نیز بر خروج قطعات این دکل قدیمی از استان صحه می‌گذارد.

مدیران مناطق نفت خیز و ملی حفاری تمایلی برای موضع‌گیری در خصوص این خبر ندارند اما به صورت غیررسمی انتصاب این دکل به خود را نفی کرده‌اند.

یک منبع مطلع در حوزه نفت گفته است این دکل متعلق به شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت ملی حفاری نیست بلکه متعلق به یکی از شرکت‌های خصوصی بابک زنجانی است.

به گفته این شخص مطلع، شرکت خصوصی بابک زنجانی در نقاط مختلف کشور دکل دارد که غیرفعال هستند.

نام بابک زنجانی در جریان فعالیت‌های کلان مالی مرتبط با دور زدن تحریم‌های بین‌المللی و فساد اقتصادی مطرح شد او اکنون به اتهام اختلاس و فساد مالی زندانی است. بر اساس این گزارش، این دست‌کم دومین باری است که گزارش سرقت دکل نفتی در ایران منتشر می‌شود.

پیشتر گم شدن یک دکل نفتی در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد خبرساز شده بود.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران در دولت حسن روحانی تیرماه ۱۳۹۴ مفقود شدن دکل نفتی ایران در دوره احمدی‌نژاد را تأیید کرده و گفته بود پرونده با شکایت وزارت نفت تشکیل شده است.

ارزش آن دکل سرقت شده شده که نام آن «دین» عنوان شده بود، در آن زمان ۷۸ میلیون دلار اعلام شد اما ارزش مالی دکل نفتی که به تازگی در استان خوزستان ربوده شده، هنوز مشخص نیست.

توضیحات دادگستری خوزستان درخصوص جمع‌آوری دکل نفت در اهواز
مرکز رسانه و روابط عمومی دادگستری خوزستان در خصوص ادعای مطرح شده در رسانه‌ها و فضای مجازی مبنی بر سرقت یک دکل نفتی در این استان توضیحاتی ارایه داد.

به گزارش فارس، مرکز رسانه و روابط عمومی دادگستری خوزستان در خصوص ادعای مطرح شده در رسانه‌ها و فضای مجازی مبنی بر سرقت یک دکل نفتی در این استان، اعلام کرد: این دکل جزو اموال عمومی نبوده و متعلق به شرکت سپنتا بین‌الملل که یک شرکت پیمانکار در زمینه دکل‌های حفاری مربوط به بخش خصوصی است، می‌باشد.

این شرکت در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ قرارداد عملیات حفاری جهت حفاری چاه‌های شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب را به عهده داشته است.

پس از پایان قرارداد، این شرکت به‌رغم اخطاریه‌های مکرر مبنی بر انتقال دکل‌ها از سوی کارفرما از انتقال دکل‌ها خودداری کرده که به عنوان اقدام پیشگیرانه و در جهت جلوگیری از تخریب و سرقت دکل، مقام قضایی دستور به جابه‌جایی دکل داد که شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب با هماهنگی شرکت حفاری ایران، این دکل به یکی از انبارهای شرکت نفت انتقال داده شد.

🔻روزنامه جهان صنعت
📍 بلوای کنجاله
در شرایطی که بازار مرغ و تخم‌مرغ کشور همواره با نوسانات همراه است و قیمت‌ها بالا و پایین می‌شود، فعالان این صنعت نسبت به آنچه بر این صنعت این روزها می‌گذرد گلایه‌های بسیار دارند. این در شرایطی است که اصلی‌ترین مسائل پیرامون این بخش که تولید را برای تولیدکننده‌ها سخت و دشوار کرده، تامین نهاده‌های تولید است. به نحوی که مرغداران چند ماهی است چه در بخش مرغ گوشتی و چه در بخش مرغ تخمگذار با کمبود نهاده کنجاله سویا مواجه هستند و این امر بر فرآیند تولید آنها اثرات سوء بسیاری گذاشته است.
پرورش‌دهندگان طیور کشور با مشکل تامین سویا مواجه هستند و می‌گویند که مدت‌هاست از بازارگاه خرید کرده‌‌ایم، اما محصولی تحویل ما نمی‌دهند و به ناچار از بازار آزاد به قیمت ۳۵ تا ۳۷هزار تومان خریداری می‌کنیم. عمده نهاده‌ای که به مصرف مرغداری‌ها می‌رسد، مربوط به سویاست که به شکل سویا و کنجاله سویا به کشور وارد می‌شود. در عرضه این‌قدر اما و اگر وجود دارد که کمبود آن به بحران کمبود و گرانی مرغ در بازار دامن زد.
طی ماه‌های اخیر قیمت ذرت و کنجاله سویا در بازار سیاه به حدی افزایش یافت که این اختلاف چندبرابری مرغداران و دامداران را با زیان بسیاری در امر تولید مواجه کرده است. با رشد چشمگیر قیمت ذرت و کنجاله سویا، تولیدکنندگان رغبتی در امر جوجه‌ریزی ندارند و در نهایت کار به جایی می‌رسد که با حذف مواد پروتئینی از قبیل گوشت، مرغ و لبنیات از سفره مردم و لاکچری شدن این کالاهای اساسی، اقشار آسیب‌پذیر در تامین مایحتاج خود دچار مشکل می‌شوند. تا جایی که گفته می‌شود بعد از خرید پوست و استخوان مرغ حالا نوبت به نسیه خریدن مرغ و افتتاح حساب‌دفتری در برخی مرغ‌فروشی‌های تهران رسیده است. در روزهای گذشته نیز سایت اقتصاد ۲۴ از نسیه‌فروشی مرغ توسط مردم خبر داده بود. شاید دولتمردان کشورمان معتقد باشند که تورم به ویژه مواد غذایی کاهش داشته است، اما باور این موضوع با توجه به رشد قیمت‌ها در بازار‌های مختلف بسیار سخت است. از سوی دیگر نگرانی برای ادامه وضعیت بحران مالی مردم در برابر تورم مواد غذایی هر روز بیشتر می‌شود و شاید وضعیت اقتصاد کشور به جایی برسد که مردم توان همین مدل خرید (نسیه و حساب دفتری) مرغ را هم نداشته باشند.
افزایش قیمت سویا در بازار آزاد تا ۳۷ هزار تومان
ناصر نبی‌پور رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران درخصوص وضعیت حاکم بر صنعت مرغداری کشور گفت: مدت‌هاست که قرار است قیمت مصوب تخم‌مرغ را انجام دهند، اما متاسفانه هنوز انجام نشده است. در واقع بنا بود اگر نهاده یا هر کالای مصرفی افزایش قیمت داشت، نسبت به تجدیدنظر تعیین قیمت مصوب اقدام کنند اما هیچ کدام را عملی نکرده‌اند. نبی‌پور افزود: این در شرایطی است که بخش دولتی قیمت دولتی سویا را ۱۶ درصد بالا برده و بقیه نهاده‌ها مثل ریزمغذی‌ها هم که با ارز ۲۸۵۰۰ تامین می‌شد، الان با ارز ۳۷ هزارتومانی شده و هیچ‌گونه اقدامی برای اصلاح و تغییر قیمت مصوب تخم‌مرغ نشده است.
وی با تاکید بر اینکه کنجاله سویا با قیمت‌های مصوب هم پیدا نمی‌شود، گفت: مرغداران به اجبار سویا را با نرخ ۳۵ تا ۳۷ هزار تومان از بازار آزاد خریداری می‌کنند و همه این عوامل دست به دست هم داده تا شرایط چندان مطلوب نباشد.
گفتنی است به گفته مسوولان و فعالان صنعت قیمت مصوب سویا تا پیش از این ۱۶۳۰۰ بود که اخیرا ۲۷۰۰ تومان گرا‌نتر شده است و هزینه دیگری بر هزینه‌های پرورش‌دهندگان این بخش تحمیل کرده است. اگرچه دسترسی به سویا با این قیمت مصوب نیز تقریبا غیر‌ممکن شده و به عبارتی قطره‌چکانی تزریق می‌شود.
رییس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخمگذار استان تهران درخصوص وضعیت تامین نهاده به خصوص کنجاله سویا از سامانه بازارگاه گفت: الان مرغداران با نرخ‌های اعلامی درخواست خرید داده‌اند و پول آن را هم به بازارگاه واریز کرده‌اند، اما سویا به مرغداران تحویل نمی‌دهند و به اجبار برای اینکه مرغ گرسنه نماند، باید از بازار آزاد تهیه کنیم. همان‌طور که گفته شد قیمت هر کیلوگرم سویا در بازار آزاد بین ۳۴ تا ۳۷ هزار تومان است.
نبی‌پور خاطرنشان کرد: بعد از اعلام سامانه و خرید کردن، چیزی تحویل نمی‌گیریم و از آن طرف واردکننده‌ها اعلام می‌کنند که ارزی به آنها داده نشده است.
وی همچنین درخصوص قیمت‌های تمام‌شده تولید تخم‌مرغ و قیمت‌های تعیین‌شده گفت: براساس آنچه اتحادیه مرکزی مرغ میهن اعلام کرده قیمت باید بالغ بر ۵۸ هزار تومان باشد اما فعلا روی همان ۴۷۳۰۰ تومان است.
نبی‌پور خاطرنشان کرد: با وجود این چون قیمت نهاده‌ها دائما در حال تغییر و غالبا در حال افزایش است، لذا باید دید در آینده قیمت نهاده‌ها به چه سمت و سویی می‌رود. با وجود این قیمت فعلی بر مبنای قیمت فعلی نهاده‌های دامی است.
وی همچنین درخصوص میزان کاهش تولید در این حوزه به واسطه افزایش نرخ نهاده‌های دامی و همچنین در دسترس نبودن این نهاده‌ها گفت: در مورد مرغ تخم‌گذار شرایط فرق می‌کند و مثل مرغ گوشتی نیست که تولید چندان تحت تاثیر قرار بگیرد. چون در بخش مرغ تخم‌گذار وقتی مرغدار جوجه‌ریزی می‌کند دوره ۲۴ ماهه دارد و پس از آن مرغ از چرخه تولید خارج می‌شود. مگر اینکه مثل سال قبل شرایط به قدری اضطراری شود که برخی از مرغداران قبل از ۶۶-۶۵ هفته مرغ را به کشتارگاه‌ها بفرستند.
نبی‌پور افزود: با وجود این معمولا چون قیمت‌ تخم‌مرغ در زمستان بالا می‌رود، بنابراین مرغداران سعی می‌کنند به هر نحوی شده مرغ خود را نگه دارند تا بخشی از ضرر خود را بتوانند جبران کنند.
بازار مرغ در کمترین نوسان
در سال جاری قیمت مرغ با عبور از نرخ مصوب در یکسری از خرده‌فروشی‌های تهران به کیلویی ۱۲۰ هزار تومان هم رسید، یعنی خرید یک مرغ دوکیلویی تقریبا ۲۵۰ هزار تومان آب می‌خورد و در فروشگاه‌های زنجیره‌ای که هزینه بسته‌بندی هم وسط می‌آید، بسته دوکیلویی مرغ خرد‌شده را ۲۹۵ هزار تومان می‌فروختند. دولت در ادامه مسیر رشد قیمت مرغ حرکتی از خود نشان داد و وارد میدان شد و به ظاهر جلوی تولیدکنندگان را جهت افزایش ادامه‌دار قیمت‌ها گرفت.
اخیرا مهدی یوسف‌خانی رییس اتحادیه پرنده و ماهی اظهار کرد: با توجه به افزایش روند جوجه‌ریزی در ماه‌های اخیر، کمبودی در عرضه مرغ نداریم و با توجه به تامین نهاده‌های دامی مرغداران از سوی پشتیبانی امور دام، قیمت مرغ طی ماه‌های آتی تغییری نخواهد داشت.
حالا قیمت مرغ در شهر تهران دست‌کم ۷۸ هزار تومان است. البته طبق اعلام متولیان برای خرید مرغ کیلویی ۷۸ هزار تومان باید به میادین میوه ‌و ‌تره‌بار رفت و ساعت‌ها به صف ایستاد. البته باید شانس داشت تا در همان دقایق ابتدایی ورود بار به میادین میوه و تره‌بار در آنجا حاضر و در صف منتظران خرید مرغ باشید تا دستتان به مرغ کیلویی ۷۸ هزار تومان برسد. قیمت مرغ به‌طور متوسط در خرده‌فروشی‌های تهران کمی بیش از کیلویی ۸۵ هزار تومان است و در محله‌های شمالی پایتخت قیمت مرغ همچنان بر قیمت کیلویی ۱۰۰ هزار تومان باقی مانده است.
آسیا؛ صدرنشین مصرف تخم‌مرغ در جهان
گفتنی است براساس داده‌های منتشر‌شده از سوی سازمان‌های مربوطه همچون فائو، پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی تخم‌مرغ تا سه سال آینده یعنی تا سال ۲۰۲۶ به بیش از ۷۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تن برسد. این در حالی است که کماکان چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده تخم‌مرغ در جهان است و در سال ۲۰۲۱ حدود ۳/۲۹ میلیون تن تخم‌مرغ در این کشور مصرف شده است. ضمن اینکه در مدت نامبرده در کشور کنیا در مقایسه با سال ۲۰۱۷ میزان مصرف تخم‌مرغ بیش از ۲۳ درصد افزایش را به ثبت رسانده است.
از سوی دیگر در بحث مصرف جهانی تخم‌مرغ و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های این ماده پروتئینی پر‌مصرف و ارزان‌قیمت، بعد از چین کشورهای هند و ژاپن قرار دارند. به این ترتیب کشورهای قاره آسیا صدر‌نشین مصرف تخم‌مرغ هستند. همچنین گزارش‌های منتشرشده بیانگر این است در سال ۲۰۲۲ بازارهای عمده در صنعت تخم‌مرغ، به ترتیب کشورهای «چین، ایالات‌متحده، هندوستان، ژاپن، مکزیک، روسیه، برزیل، اندونزی، آلمان و تایلند» هستند.

🔻روزنامه اعتماد
📍 نقشه تازه برای یارانه خوراکی‌‌ها
همزمان با «ادامه‌دار» شدن تورم مواد خوراکی در یک سال گذشته، حالا وزیر جهاد کشاورزی نیز خواستار تاسیس «شورای عالی امنیت غذا» شده است. به گفته محمدعلی نیکبخت هدف از تاسیس این «شورای عالی» «انجام برنامه‌ریزی‌های لازم برای تامین انواع خوراک دامی و مواد غذایی موردنیاز جمعیت کشور» است. داوود منظور، رییس سازمان برنامه و بودجه نیز در این باره عنوان کرده که «واردات برخی از این نهاده‌ها باید قطع شود تا در میزان ارز مصرفی کشور صرفه‌جویی شود.» به عبارتی، این شورای عالی قرار است با تکیه بیشتری بر حجم تولیدات داخلی امنیت غذایی کشور را تامین کند.

از خرداد ماه سال گذشته که دولت برنامه تازه‌ای را برای شوک قیمتی به مواد خوراکی اجرا کرد و نام آن را هم «جراحی اقتصادی» گذاشت؛ ارز ترجیحی اختصاص یافته به کالاهای اساسی حذف شد. اتفاقی که درنهایت به شوک اولیه قیمتی در تیر ماه و مرداد ماه سال گذشته انجامید. پس از آن اندکی از حجم افزایش قیمت‌ها کاسته شد؛ اما از آن زمان به بعد، تورم در بخش خوراکی‌ها با شتاب ادامه دارد و به نظر می‌رسد که فصل جدیدی در این رابطه آغاز شده که به نوعی «تورم مزمن» در خوراکی‌ها ایجاد شده است.

براساس جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از میان تورم خوراکی‌‌ها در شهریور ماه ۱۴۰۲ مجددا بیشترین تورم ماهانه با رقم ۳.۸ و ۳.۵درصد، مربوط به گروه «ماهی‌ها و صدف‌داران» و شیر، پنیر و تخم‌مرغ است و بیشترین تورم نقطه به نقطه هم همچنان مانند ماه‌های گذشته به «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» با ۸۷.۱درصد اختصاص پیدا کرده است.

 قیمت‌ها در یک سال گذشته چقدر تغییر داشتند؟

آن‌گونه که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد؛ در حال حاضر قیمت هر کیلو گوشت گوساله در قصابی‌ها در محدوده ۶۰۰ هزار تومان و هر کیلو گوشت گوسفند نیز بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود همچنین یک عدد مرغ کامل حدود ۲.۵ کیلوگرم هم در محدوده قیمتی ۲۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد، این درحالی است که در شهریور ماه ۱۴۰۱ قیمت هر کیلو گوشت گوساله ۲۵۰ هزار تومان و قیمت هر کیلو گوشت گوسفند نیز در همین محدوده قیمتی بود و هر کیلو مرغ هم در بازه ۵۸ هزار و ۹۰۰ تومان نرخ‌گذاری شده بود.

همزمان با رشد قیمت‌ها که درنهایت خود را در آمار تورم نشان می‌دهد، گزارش‌های مختلفی نیز از کاهش سرانه مصرف گوشت، مرغ، لبنیات، برنج، میوه و سبزیجات منتشر شده است که وضعیت قشر متوسط و ضعیف جامعه را نگران‌کننده کرده است و باید گفت تورم مواد غذایی از آن جهت اهمیت دارد که این افزایش قیمت، مانع اصلی در قدرت خرید و دسترسی مردم به مواد غذایی و در نتیجه بروز ناامنی غذایی و بیماری و سوء تغذیه می‌شود.

ضرورت کاهش مداخلات دولتی در اقتصاد

مصطفی شریف، عضو هیات علمی دانشگاه علامه در مورد افزایش تورم در بخش خوراکی‌ها به «اعتماد» گفت: معمولا مجموعه‌ای از عوامل باعث این افزایش قیمت می‌شود که عمده‌ترین آن به دخالت سازمان‌های دولتی در امر قیمت‌گذاری برمی‌گردد. شریف خاطرنشان کرد: مورد دیگر مشکلات ایران در تجارت خارجی است که در این حوزه با مشکلات متعددی روبه‌رو هستیم. اگر موانع این بخش برطرف شود و تجارت خارجی با کشورهای گوناگون هم گسترش پیدا کند کاهش قیمت‌ها هم دور از انتظار نیست.

 میزان تورم ایران در مقایسه

با کشورهای همسایه فاصله زیادی دارد

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه رشد تورم در ایران بسیار بالاست، افزود: اگر مقایسه‌ای درخصوص میزان تورم ایران با سایر کشورهای دنیا و به خصوص کشورهایی که با آنها مبادله تجاری داریم، داشته باشیم در می‌یابیم که میزان تورم ایران با این کشورها فاصله زیادی دارد.

شریف ادامه داد: زمانی که تورمی در کشور رخ می‌دهد به این معنی است که ارزش پول ملی افت پیدا کرده اما در کشورهای همسایه که این تغییر تورمی رخ نداده است قاچاق کالا را برای‌شان به صرفه می‌کند که این مساله هم در مبدا و هم در مقصد برای قاچاقچی به صرفه می‌شود و باید دوطرفه آن را در نظر بگیرد که مربوط به کالاهای تولید داخل به خارج و کالاهای خارجی به داخل می‌شود. در این میان متاسفانه منافع بسیاری را هم تامین می‌کند.

او خاطرنشان کرد: البته یکی از مواردی که به افزایش قیمت‌ها در بخش گوشت قرمز نیز دامن زده است قاچاق دام از کشور است. زمانی که قاچاقچی کالایی را از داخل کشور خارج می‌کند به زیان مصرف‌کننده داخلی است و قیمت کالایی هم که وارد می‌کند بسیار بیشتر از قیمت مبدا نرخ‌گذاری می‌کند که
باز هم به زیان مصرف‌کننده داخلی تمام می‌شود.

قشر فقیر جامعه روزبه‌روز در حال افزایش است

این عضو هیات علمی دانشگاه علامه با اشاره به میزان کالری مصرفی افراد افزود: اینکه اعلام می‌شود ۵۰درصد مردم زیر ۲۱۰۰ کالری در روز مصرف می‌کنند بیشتر به اقشار ضعیف جامعه و فرودستان برمی‌گردد و افراد مرفهی که درآمد بالایی دارند روزانه میزان کالری لازم را مصرف می‌کنند اما این فقر کالری را نباید دست‌کم گرفت.

او با بیان اینکه قشر فقیر جامعه روزبه‌روز در حال افزایش است، گفت: زمانی که رسما اعلام می‌شود که حدود ۵۰ میلیون نفر زیر خط فقر هستند به این معنی است که همین تعداد کالری لازم یعنی ۲۲۰۰ کالری را هم دریافت نمی‌کنند و در نتیجه همین افراد از جمله کسانی هستند که در تیررس تورم قرار دارند و بیشترین آسیب را هم در این شرایط می‌بینند.

 پرداخت یارانه‌ها در دل خود فسادزاست

شریف در پاسخ به این پرسش که آیا یارانه‌های حمایتی برای این قشر از جامعه مفید بوده، تصریح کرد: هر چند یارانه‌ها برای این قشر از جامعه مفید است اما همین یارانه‌ها می‌تواند متغیرهای اقتصادی را به‌هم بریزد، البته نمی‌توان منکر این موضوع که پرداخت یارانه اثرات مثبتی هم داشته بود اما پرداخت یارانه تنها مربوط به یک تعداد محدودی می‌شود و تمام ۵۰ میلیون نفری که زیر خط فقر هستند را هم پوشش نمی‌دهد. ضمن اینکه پرداخت یارانه‌ها با شکل فعلی در دل خود فسادزاست و نمی‌تواند اثرات لازم اجتماعی و اقتصادی مورد نظر را تامین کند.

شریف گفت: کارنامه دولت‌ها در زمینه پرداخت یارانه هم باید مورد ارزیابی قرار گیرد. گسترش پرداخت یارانه به اعتقاد بنده به این شکلی که تاکنون بوده اصلا قابل تایید نیست، هر چند اساس پرداخت یارانه به قشر ضعیف جامعه منطقی است اما پرداخت آن باید به صورت هدفمند انجام شود. به این معنی که هم باید به لحاظ اقتصادی تاثیرات مثبتی در پی داشته باشد و هم اینکه به لحاظ اجتماعی باعث ارتقای افراد شود، اما متاسفانه در این مدت چنین نتایجی را مشاهده نکرده‌ایم. بنابراین هر چند پرداخت یارانه به قشر فرودست صحیح است اما شکل پرداخت آن چندان قابل قبول نیست و متاسفانه روز به روز هم بدتر از قبل شده و از هدف اصلی خود دور شده است.

 یارانه به بخشی از فرآیند تولید داده شود

که قابلیت قاچاق نداشته باشد

عباس آرگون، کارشناس اقتصادی نیز درخصوص افزایش تورم خوراکی‌ها در شهریور ماه ۱۴۰۲ به «اعتماد» گفت: متاسفانه در ماه‌های گذشته تورم خوراکی‌ها به خصوص در بخش گوشت قرمز رشد قابل توجهی داشته که یک بخش آن به تغییرات نرخ نهاده‌های دامی برمی‌گردد که نیازمند یک نظارت بیشتر در حوزه هستیم و اینکه مسوولان این رشد قیمت را ریشه‌یابی کنند. آرگون تصریح کرد: هر چند در مورد افزایش قیمت گوشت قرمز موضوع قاچاق دام زنده مطرح شده اما باید گفت موضوع قاچاق در سال‌های گذشته هم بوده و در حال حاضر موضوع مهمی که وجود دارد این است که بخشی از یارانه‌هایی که کشور برای کالاهای مختلف پرداخت می‌کند به گونه‌ای است که تنها کشورهای همسایه از آن بهره می‌برند که باید در این خصوص تجدیدنظر شود و یارانه‌ها به بخشی پرداخت شود که قابل قاچاق یا قابل ذخیره‌سازی نیست تا به هدفمندی یارانه‌ها هم کمک کند.

 هرگونه اختلاف قیمتی بستر را

برای قاچاق کالا فراهم می‌کند

این کارشناس اقتصادی افزود: در سال‌های گذشته ارزانی نهاده‌های دامی باعث خروج این محصولات از کشور شد و علت آن هم به اختلاف قیمت این کالا برمی‌گردد که همین مساله را در بحث بنزین و سوخت هم مشاهده می‌کنیم و می‌بینیم که به دلیل اختلاف قیمت قابل توجهی که بین ایران و سایر کشورها وجود دارد قاچاق این محصول هم ادامه‌دار شده است و به جای آنکه این محصولات به دست مصرف‌کننده نهایی برسد به دست خارجی‌ها می‌رسد.

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: به نظر می‌رسد در صورتی که یارانه را به بخش نهایی پرداخت کنند که قابل ذخیره‌سازی و قاچاق نیست، پرداخت یارانه موثرتر از قسمت‌های قبلی تولید باشد، زیرا در قسمت‌های قبلی کالا قابل ذخیره‌سازی است، ضمن آنکه هرگونه اختلاف قیمتی بستر را برای قاچاق کالا فراهم می‌کند و همین اختلاف قیمت است که منجر به قاچاق دام زنده یا سایر کالاهایی می‌شود که برای قاچاقچی سودآور است.

 شاهد خروج بخشی از یارانه

به کشورهای همسایه هستیم

آرگون با بیان اینکه ضرورت دارد تا زمینه‌ها و بسترهایی که موجب قاچاق می‌شود را از بین ببریم، افزود: متاسفانه اگر این روند ادامه پیدا کند کماکان شاهد خروج منابع کشور در بخش‌های انرژی و دام زنده و... خواهیم بود. او گفت: در حال حاضر نرخ نهاده‌های دامی ۲۸۵۰۰ تومان است که نسبت به قیمت روز و بازار آزاد دلار که بین ۴۹ تا ۵۰ هزار تومان است یا نرخ ارز در بازار نیمایی که در محدوده قیمت ۴۰ هزار تومان است بازهم فاصله قیمتی وجود دارد و عملا نرخ ۲۸۵۰۰ تومان باعث خروج یک بخش از یارانه‌هایی می‌شود که از کشور خارج می‌شود و سایر کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان و پاکستان از این نرخ استفاده خواهند کرد. آرگون در پاسخ به این پرسش که آیا راهکاری برای کاهش تورم در بخش خوراکی‌ها که به سلامت جامعه وابسته است وجود دارد، خاطرنشان کرد: تورم باید به صورت کلی کاسته شود و باید به صورت واقعی تمامی حوزه‌ها را در برگیرد و به صورت بخشی نمی‌توان این کار را انجام داد هر چند در بخش پروتئین و مواد خوراکی میزان تورم شهریور ماه بالا بوده اما در سایر بخش‌ها هم با تورم‌های بالایی مواجه بودیم که باید ریشه‌ها و علل و عواملی که باعث رشد تورم می‌شود را بررسی کرد و از بین برد.

 میزان یارانه پرداختی حدود ۱۰ دلار است

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از انضباط مالی دولت گرفته تا کاهش کسری بودجه و افزایش نقدینگی و تشدید تحریم‌ها در افزایش یا کاهش تورم تاثیرگذار بوده است و اگر این موارد بهبود پیدا کند میزان تورم هم به تدریج قابل مدیریت بوده و افت می‌کند. این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت: هر چند دولت برای اقشار ضعیف جامعه یارانه درنظر گرفته است اما باز هم شاهد افزایش قیمت‌ها در بخش‌های مختلف هستیم. او افزود: زمانی که وجه پرداختی یارانه‌ها ۴۵ هزار تومان بود قیمت دلار در حدود هزار تومان بود و این یارانه حدود ۴۵ دلار می‌شد اما امروز که میزان یارانه هم بالا رفته و در محدوده ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان است باز هم در مقایسه با نرخ دلارمی بینیم که نرخ‌ها بسیار کم هستند و میزان پرداختی در محدوده ۱۰ دلار می‌شود و متاسفانه شاهد افت قدرت خرید مردم هستیم و ضرورت دارد تا یارانه هم متناسب با رشد تورم تعدیل شود.

🔻روزنامه شرق
📍 دالان‌های عنکبوتی
چندی پیش خبر راه‌اندازی دالان ترانزیتی هند- خاورمیانه رسانه‌ای شد؛ دالانی در جنوب ایران بدون آنکه از خاک کشور ما بگذرد. به فاصله کوتاهی پس از آن خبر رسید که در شمال غرب ایران هم جمهوری آذربایجان و ترکیه درصدد هستند که کریدور زنگه‌زور را راه‌اندازی کرده و نوار مرزی ایران و ارمنستان را قطع کنند و حالا خبر می‌رسد که یک کریدور دیگر با عنوان کریدور میانی بناست از آسیای میانه تا اروپا برسد. مسیر دیگری که باز هم بدون حضور ایران تعریف شده و به نظر می‌رسد که به دنبال بالا‌گرفتن تنش میان بلوک غرب و بلوک شرق این موضوع به‌سرعت در حال شکل‌گیری است تا چین و روسیه را از بازار ترانزیت کالا و انرژی پس بزند. از آن سمت عراق هم اعلام کرده که در حال راه‌اندازی کریدوری شمالی- جنوبی با عنوان راه توسعه است که ایران هم در این کریدور سهمی ندارد. اتفاقی که بنا بر گفته کارشناسان می‌تواند منجر به مشکلی در عرصه ژئوپلیتیک شود و فرصت زیادی برای شرکت در این پروژه‌های منطقه‌ای و جهانی نمانده است.

کریدور میانی؛ از آسیای میانه تا غرب اروپا

توسعه کریدور میانی و جذب منابع مالی برای پروژه‌‌های زیرساختی تحت ابتکار «دروازه جهانی» آغاز شده است. به‌تازگی صدراعظم آلمان و سران کشور‌های قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان برای توسعه کریدور میانی با هدف اتصال اروپا به آسیای میانه و گسترش روابط اقتصادی توافق کردند. آنها همچنین حمایت خود را از ابتکارات توسعه مسیر کریدور میانی که هدف آن اتصال منطقه آسیای میانه با اروپا از طریق قفقاز، دریای سیاه و ترکیه است، اعلام کردند. مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی ترانس کاسپین موسوم به کریدور میانی از جنوب شرق آسیا و چین آغاز می‌شود و از قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان، دریای خزر، جمهوری آذربایجان و گرجستان می‌گذرد و پس از عبور از بیشتر کشور‌های اروپایی به آلمان و دریا‌های غرب اروپا می‌رسد. به عقیده کارشناسان، با توجه به حمله روسیه به اوکراین، تحریم‌‌های اعمال‌شده و در نتیجه انسداد مسیر حمل‌ونقل از طریق روسیه، کریدور میانی اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده است؛ کریدوری که تلاش شده به هر طریق ممکن، خاک ایران را دور بزند.

کریدوری برای۴۰ درصد جمعیت جهان

هم‌زمان با کریدور میانی، پروژه کریدور اقتصادی هند-‌خاورمیانه-‌اروپا که قرار است هند را با بازار‌های خاورمیانه و اروپا مرتبط می‌کند، نقطه برجسته اجلاس گروه ۲۰ در دهلی نو بوده است. کریدور جدیدی که نیمی از اقتصاد جهانی و

۴۰ درصد از جمعیت جهان را در بر می‌گیرد.

پایگاه خبری تحلیلی اکسیوس روز هفتم ماه سپتامبر در گزارشی اعلام کرد چهار کشور آمریکا، هند، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در حال هماهنگی برای اعلام یک طرح زیرساختی مشترک در مقیاس وسیع از‌جمله توسعه شبکه ریلی هستند و آمریکا در نظر دارد خاورمیانه را از راه مسیر‌های ریلی و دریایی به هند متصل کند. در این گزارش هدف آمریکا از کریدور

هند-‌خاورمیانه مقابله با طرح بزرگ منطقه اقتصادی چین به نام «‌یک کمربند، یک جاده»‌ معرفی شده بود.

نهایتا ۹ سپتامبر یادداشت تفاهمی از طرف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، هند، ایتالیا، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ایالات متحده امضا شد که نشان می‌داد این پروژه شامل یک کانال ریلی چند‌وجهی خواهد شد که از خطوط راه‌آهن و کشتیرانی استفاده می‌کند.

با‌این‌حال، اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، معتقد است این پروژه خیلی بیشتر از خطوط اتصالی چندوجهی است و باید کریدور جدید را پلی سبز و دیجیتالی روی قاره‌ها توصیف کرد.

درباره این کریدور بحث‌‌های زیادی مطرح شده است؛ اما آنچه شکی در آن وجود ندارد، این است که این پروژه در صورت عملی‌شدن تجارت بین کشور‌‌های حاشیه خلیج‌ فارس و جنوب آسیا را متحول می‌کند. از منظر اروپا نیز با توجه به ظرفیت‌‌های سرمایه‌گذاری و تجاری کشور‌‌های حاشیه خلیج فارس و هند از یک طرف و نفوذ اقتصادی و امنیتی چین در حوزه سرمایه‌گذاری و در نظم امنیتی خاورمیانه از طرف دیگر، این منطقه در آینده نقطه ثقل رقابت‌‌های ژئوپلیتیک و ژئواکونومیکی خواهد شد.

هرچند این پروژه در همین گام‌‌های اول موجب نگرانی و نارضایتی کشورهایی مانند ترکیه و مصر شده است. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، در کنفرانس خبری بعد از اجلاس سران گروه ۲۰ در هند عصبانیت خود را از طرح مذکور آمریکا اعلام و تأکید کرد کریدوری که ترکیه در آن نباشد اجرائی نیست؛ چرا‌که مناسب‌ترین مسیر برای تردد از شرق به غرب، ترکیه است.

نادیده‌گرفتن قاهره و موقعیت آن در این پروژه نیز با نارضایتی مصری‌ها همراه بود. به گزارش آکسیوس «علیاء المهدی»، رئیس دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه قاهره، با رد این پروژه آمریکایی می‌گوید: این تصور که این راهی که از هند و اراضی امارات و عربستان و اردن به اسرائیل و از آنجا به اروپا می‌رسد، می‌تواند جایگزین خوبی برای کانال سوئز جهت اتصال به اروپا باشد، اشتباه است؛ زیرا بهترین راه برای اتصال زمینی هند به اروپا، عبور از خاک ترکیه به‌عنوان تنها کشوری است که بخشی از آن در آسیا و بخش دیگر آن در اروپا واقع شده است. او افزود: «بهتر بود این راه از هند به پاکستان و از آنجا به ایران و عراق و سپس ترکیه می‌رسید». با تمام اینها و حتی با وجود این واقعیت که این مسیر ترانزیتی در صورت عبور از ایران می‌توانست بخش بزرگی از مسیر خود را به شکل زمینی طی کرده و هزینه‌‌های این پروژه را بسیار کمتر کند، باز هم کشور‌های منطقه رفتار استاندارد و اصولی از خود نشان ندادند.

زنگه‌زور؛ مسیر بلندپروازی‌های ترکیه

زنگه‌زور همان کریدور پرحاشیه‌ای است که هفته‌هاست بحث آن در رسانه‌ها داغ است؛ کریدوری دیگر برای اتصال چین به اروپا.

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه و الهام علی‌اف، رئیس دولت جمهوری آذربایجان، در حالی دوشادوش هم برای پیشبرد طرح بلندپروازانه ایجاد «دالان تورانی» از طریق کریدور زنگه‌زور-‌لاچین تلاش می‌کنند که منطقه زنگه‌زور در شرق ارمنستان و در محدوده استان «سیونیک» یعنی کانون حملات جدید ارتش آذربایجان قرار دارد. سیونیک از شرق از سوی جمهوری آذربایجان و از غرب از طرف نخجوان احاطه شده است و از جنوب نیز مرزی ۴۴کیلومتری با ایران دارد؛ بنابراین این منطقه نه‌تنها برای باکو و ایروان بلکه برای تهران هم دارای اهمیت استراتژیک ویژه است. همین امر در ماه‌های گذشته حساسیت و هشدار ویژه تهران را به همراه داشته است.

جاده توسعه شمال- جنوب

علاوه بر شمال و جنوب، در غرب ایران هم پروژه معروف جاده توسعه در حال پیشروی است. همان مسیری که رقیب مهم ایران در کریدور شمال به جنوب شناخته می‌شود، آسیا را به اروپا وصل می‌کند و شامل مسیر زمینی و راه‌آهن به طول هزارو ۲۰۰ کیلومتر در خاک عراق است. پروژه‌ای ۱۷ میلیارد ‌دلاری که خط راه‌آهن و جاده‌‌های عراق را به ترکیه متصل می‌کند و احتمالا روی قدرت‌‌های همسایه و خارجی متمرکز خواهد بود تا در ایجاد کریدور‌های چندوجهی که در نهایت می‌توانند آسیای شرقی را با اروپا پیوند دهند، ایفای نقش کند.

خبرگزاری آناتولی ترکیه هم به‌تازگی به نقل از هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه اعلام کرده که عراق، امارات، ترکیه و قطر درگیر مذاکرات فشرده‌ای درباره پروژه جاده توسعه هستند. ظاهرا عراقِ درگیر جاده توسعه تمایل چندانی به میدان‌دادن به دیگران برای ورود به کریدور‌های ترانزیتی خود ندارد.

ایران در مسیری جبران‌ناپذیر است

میرقاسم مؤمنی، مدیر یک مؤسسه مطالعات بین‌المللی، در همین زمینه به «شرق» می‌گوید که ما با وجود داشتن موقعیت خاص و مناسب ژئوپلیتیک، در مسیری سخت واقع و از کریدور‌های ترانزیت کالا و انرژی دور شده‌ایم.

به باور او بحث کریدور‌های ترانزیتی که امروز در تمام رسانه‌ها مطرح است، موضوعی مربوط به سیاست‌‌های منطقه‌ای و جهانی است که درباره پیروی از تحریم‌‌های بین‌المللی علیه ایران دنبال می‌شود.

مؤمنی تأکید دارد که «طبیعتا دولت‌‌های منطقه منتظر نمی‌مانند تا تحریم‌‌های ایران رفع شود تا بعد از مسیر ایران پروژه‌های ترانزیتی خود را پیش ببرند. تمام کشور‌های جهان بر ‌اساس منافع روز خودشان سیاست‌گذاری می‌کنند و این سیاست‌ها طبق هماهنگی و ارتباط‌شان با دیگر کشورهاست. هم‌اکنون تحریم‌‌های ایران طولانی شده و اختلافات موجود حل نشده است و کشور‌های همسایه در حال رشد و توسعه هستند و تمایل دارند سهم بیشتری از بازار‌های جهانی بگیرند و در بازار انرژی هم نقش پررنگ‌تری ایفا کنند؛ بنابراین هر‌کدام طبق منافع ملی‌شان برنامه‌ای ریخته‌اند و آن را پیش می‌برند».

مؤمنی ترکیه و جمهوری آذربایجان را مثال می‌زند که برای اینکه بتوانند خط انتقال انرژی خودشان را از ترکیه به آذربایجان و قفقاز ببرند، جنگ قره‌باغ را به راه‌ انداختند. او می‌گوید: «ترکیه و آذربایجان هم‌زمان با این جنگ جاده‌سازی برای زنگه‌زور را پیش برده‌اند؛ یعنی تا این اندازه به خودشان غره شده‌اند. ارمنستان هم‌اکنون شاهد مانور مشترک آذربایجان، گرجستان و ترکیه است؛ یعنی عملا در محاصره واقع شده است. با وجود تمام مخالفت‌ها، دولت ارمنستان تحمل این‌همه فشار را ندارد. هم صدها آواره از قره‌باغ به ارمنستان آمده‌اند و هم در داخل با اعتراضات شدیدی مواجه هستند. در‌این‌میان اختلافش با روسیه هم با مواضع نخست‌وزیرشان تشدید شده است».

او می‌افزاید: «از سمت دیگر ترکیه برای رسیدن به خلیج‌ فارس خط ترانزیت خودش را از طریق عراق پیگیری می‌کند. از سمت جنوب هم که هند و کشور‌های عربی خط ترانزیتی کشیده‌اند تا اروپا. در شمال قفقاز هم آلمان با کشور‌های آسیای میانه کریدور خودش را راه می‌اندازد. حتی یک خط ترانزیتی هم قرار است در شرق ایران و از طریق افغانستان و پاکستان، ایران را دور بزند. اگر این روند ادامه پیدا کند، برای ما جبران‌ناپذیر است؛ چون در آینده دیگر امکان ورود به آنها را نداریم. این موضوع برای اقتصاد، توسعه و امنیت کشورها خطرناک است. کریدورهایی که مثل تار عنکبوت به دور ایران می‌پیچند، رسما ما را دچار سختی و بن‌بست ژئوپلیتیک می‌کنند و ما به‌زودی به ترکیه، افغانستان، آذربایجان و دیگر همسایگان وابسته می‌شویم؛ چرا‌که خطوط ترانزیتی برای حمل‌ونقل کالا و انرژی همه احداث شده و شروع به کار کرده است، بدون اینکه حتی یکی از آنها از خاک ایران عبور کند». به باور مؤمنی لازم است در شرایط فعلی برای این مشکل چاره‌اندیشی شود؛ چون کشورهایی که با ایران خصومت دارند، توانسته‌اند علیه کشور اجماع ایجاد کنند.

به گفته مؤمنی «اسرائیل با سیاستی حساب‌شده آذربایجان، ترکیه، ترکمنستان و کشور‌های آسیای میانه و حتی کشور‌های جنوب خلیج فارس را به سمت خودش کشانده است و این‌ نشان می‌دهد درست وسط خاورمیانه می‌خواهند هم گرفتاری امنیتی برای ما به وجود آورند و هم منافع اقتصادی‌مان را با مشکل مواجه کنند. نمونه‌اش این امتیاز گازی است که ما تا به امروز به نخجوان می‌دادیم. در‌حال‌حاضر به سمت دیگری رفته و به‌تازگی اردوغان اعلام کرده که به جای ما به نخجوان گاز می‌دهد و این مسائل تنها به تبعات اقتصادی منجر نمی‌شود و مسائل امنیتی هم به دنبال می‌آورد؛ چرا‌که اقتصاد پایه و اساس امنیت است».

🔻روزنامه ایران
📍 برنامه اعزام نیروی کار ماهر به بازارهای خارجی
دولت سیزدهم اعزام نیروی کار ماهر به خارج از کشور را به ‌صورت هدفمند و با هدف درآمدزایی و گسترش اقتصاد کشور در دستور کار قرار داده است.
دو سال از هنگامی که دولت سیزدهم زمام اجرایی کشور را در اختیار گرفته است سپری می‌شود. در این بازه زمانی اغلب شاخص‌های اقتصادی روند رو به رشد و باثباتی داشته‌اند. یکی از این شاخص‌های رو به رشد افزایش اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری در بازار کار بوده است. راهبرد هدفمند اشتغالزایی با هدف تصاحب بازار کار خارج از کشور نیز از اهداف این دولت است، نشان به آن نشان که دیگر مثل گذشته نخبگان از کشور بدون هدف خارج نمی‌شوند، بلکه نقشه راهی در این میان ایجاد شده است و بازارهای اقتصادی کشورهای جهان در آینده‌ای نزدیک به محلی برای رونق اقتصاد کشور تبدیل خواهند شد. نشانی آن را می‌توان در همین اعزام ۱۰۰ هزار نیروی کار به کشور ارمنستان یافت.
شاید کشورهای پیشرفته مثال خوبی برای موضوع اعزام نیروی کار به کشورهای دیگر باشند، آنجا که این کشورها با ایده و نقشه راهی مدون، علاوه بر اینکه نیروی کار خود را در اقتصاد کشور دیگر تحمیل می‌کنند، فرهنگ و اقتصاد خود را نیز به آنجا منتقل کرده که این امر شکوفایی رونق اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را برایشان به همراه دارد. امریکا، انگلیس، فرانسه و حالا چین نمونه‌های خوبی برای این موضوع هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از دلایل اصلی عدم‌ توفیق ایران در حوزه اعزام نیروی کار به خارج از کشور، عدم ‌برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری دولت‌ها در این زمینه است. به عبارتی تا پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم روند مهاجرت نیروی کار از کشور بی‌ضابطه و بدون هدف بود و دولت‌ها هیچ اقدامی برای آن انجام نمی‌دادند، به‌ طوری که حالا در جای جای این کره خاکی شاهد تلاش نیروی کار و افتخارات افراد نخبه ایرانی هستیم که به طور مطلق به کام آن کشورها شده است، بدون آنکه کشور از آن نفعی داشته باشد. دولت سیزدهم حالا با رویکرد تحولی خود در حوزه کار، اعزام نیروی کار را به خارج از کشور هدفمند ساخته و همین امر مانع از مهاجرت نخبگان شده است. اعزام ۱۰۰ هزار نیروی کار به کشور ارمنستان مصداق روشنی در این زمینه است.
به نظر می‌رسد دولت می‌خواهد مانند کشورهای پیشرفته، بخشی از درآمد اقتصادی کشور را از محل حضور نیروی کار در کشورهای دیگر به دست آورد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۱ ایرانی‌ها در مجموع یک‌ میلیارد و ۳۳۰ میلیون دلار به کشور (خانواده خود) ارسال کرده‌اند که این میزان، ایرانی‌ها را با سهم ۰.۱۹ درصدی، در رتبه ۷۴ جهان قرار می‌دهد. این در حالی است که در کشورهایی مثل امریکا و چین این رقم بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومان بوده است.
دلایل ناکارآمدی اعزام نیروی کار به خارج و مهاجرت گسترده
دو دلیل اصلی که باعث شده نیروی کار ایران، ارزان در اختیار کشورهای دیگر قرار بگیرد و عایدی برای کشور نداشته باشد، عدم‌ برنامه‌ریزی برای بازاریابی نیروی کار در جهان و کم‌توجهی به مهارت‌آموزی بوده است. در کنار این دو شاخص اصلی، عدم توجه به ارائه گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی مهارت‌های فنی‌وحرفه‌ای نیز از دیگر عوامل بوده است.
در گذشته منهای معدود افراد نخبه‌ای که به طور غیرضابطه‌مند برای همیشه از ایران مهاجرت می‌کردند، این نیروی کار ساده بود که به کشورهایی مثل ژاپن برای یافتن کار مهاجرت می‌کردند که خود باعث آسیب‌هایی نیز می‌شد.
دولت سیزدهم به منظور افزایش اشتغالزایی و همچنین راهبرد هدفمند اعزام نیروی کار، زیست‌بوم ملی اشتغال را طراحی کرد. بر این اساس متناسب با نیازهای مناطق مختلف جغرافیایی، فرصت‌های شغلی شناسایی می‌شوند. طبق این راهبرد، دولت در حوزه‌های جدیدی مثل فناوری اطلاعات، انرژی‌های جدید، خودروسازی، صنایع الکترونیک و دانش‌بنیان‌ها برای ایجاد اشتغال در هزاره جدید سرمایه‌گذاری کرده و ظرفیت مهارت‌افزایی را نیز گسترش داده است.
دولت سیزدهم با امضای تفاهمنامه‌های همکاری با حضور مقامات حوزه کار از کشورهای قطر، عمان، عراق و ارمنستان درصدد شناخت بازارهای کار کشورهای همسایه و ضابطه‌مند کردن اعزام نیروی کار مازاد به خارج است. به عبارتی بازاریابی برای نیروی کار ماهر به‌ صورت هدفمند یکی دیگر از اقدامات این دولت بوده است.

نحوه اعزام نیروی کار به خارج از کشور در دولت سیزدهم
در همین راستا کمیته‌های مشترک تشکیل شده ‌است تا صدور ویزای کار برای نیروی کار مازاد ایرانی رقم بخورد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی متولی ساماندهی کاریابی‌های مجاز خارج از کشور و تسهیل در شرایط اعزام نیروهای کار است. دفتر توسعه نهادهای اشتغال و هدایت نیروی کار این وزارتخانه در دولت سیزدهم بر اساس ساختار جدید شکل گرفته و در تلاش است با حمایت از کاریابی‌ها در اعزام نیروی کار قدم بردارد.
وظیفه این دفتر ضابطه‌مند کردن فعالیت دفاتر کاریابی غیردولتی خارجی در چهارچوب تصویب، اصلاح آیین‌نامه و دستورالعمل‌های اجرایی صادره، نظارت و بازرسی مستمر از عملکرد دفاتر کاریابی غیردولتی خارجی به منظور فعالیت در چهارچوب ضوابط ابلاغی و برخورد قانونی با مؤسسات و شرکت‌های غیر قانونی فعال در حوزه اعزام نیروی کار به خارج از کشور، استفاده از فرصت‌های شغلی موجود در بازار کار بین‌الملل، انجام راهنمایی و مشاوره‌های شغلی لازم با جویندگان کار و افزایش سطح مهارتی و فنی بیکاران از طریق معرفی به مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای و مراکز آموزش زبان خارجه و ضابطه‌مند‌سازی اعزام نیروی کار است. کاریابی‌ها در افزایش سهم کشور از مبادلات جهانی نیروی کار نقش مهمی دارند.
رویکرد تحولی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مبنی بر فراهم کردن زمینه اعزام نیروی کار مازاد ایرانی به خارج از کشور، بویژه حوزه خلیج‌فارس و کشورهای همسایه ایران است. در این‌باره دولت سیزدهم اقدامات اساسی با همکاری وزارت امور خارجه و دستگاه‌های اجرایی ذیربط برای حضور مؤثر و ضابطه‌مند در بازار کار بین‌الملل در دست اجرا دارد. ضمن اینکه مقدمات همکاری‌های مشترک با کشورهای قطر، ارمنستان، عراق و عمان با حضور مقامات کار این کشورها صورت گرفته است.

آثار مثبت حضور نیروی کار در خارج از مرزها
حضور نیروی کار در بازارهای کار جهانی منجر به ارزآوری، تبادل اطلاعات بازار کار، شناسایی و ایجاد مشاغل جدید، بهره‌مندی از تکنولوژی‌ها و انتقال دانش جدید و به روز جهان به داخل کشورها می‌شود. ضمن اینکه اعزام نیروی کار نباید به گونه‌ای باشد که منجر به مهاجرت بی‌بازگشت نیروی کار و پدیده مهاجرت شود، بلکه رعایت ملاحظات سیاسی، امنیتی و اجتماعی در موضوع اعزام نیروی کار امری ضروری است. اعزام نیروی کار از دو طریق نقش حیاتی در اقتصاد ملی ایفا می‌کند؛ اول آمار بیکاری را کاهش می‌دهد و دوم عواید دریافتی از نیروی کار اعزامی به خارج، به داخل کشور منتقل می‌شود. آمار‌های بانک جهانی نشان می‌دهد رقم سالانه درآمد مازاد ارسالی نیروی کار به کشور خود (به اصطلاح Remittance) در سال ۱۹۸۰ حدود ۳۵.۸ میلیارد دلار بوده که این میزان تا سال ۱۹۹۰ به ۶۴ میلیارد دلار، تا سال ۲۰۰۰ به ۱۲۶.۷ میلیارد دلار و تا سال ۲۰۱۰ به ۴۷۴.۸ میلیارد دلار رسیده، همچنین در سال ۲۰۲۱ این میزان به ۷۰۲ میلیارد دلار رسیده است.

🔻روزنامه همشهری
📍 روند کاهش قیمت خودرو به نفع دلالان کند شد
روند کاهش قیمت در بازار خودرو این هفته دوباره آغاز شد اما بررسی سیر کاهش قیمت از ابتدای سال نشان می‌دهد شتاب کاهش قیمت در دو سه‌ماه اخیر کند و حتی در برخی مقاطع متوقف شده و مهم‌ترین دلیل آن نیز کاهش عرضه و کش‌دار شدن روند واگذاری خودروهای وارداتی به متقاضیان بوده است. دعوای وزارت صمت و شورای رقابت بر سر قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی، در کنار اخبار موثق از افت عرضه محصولات داخلی، به چالش اصلی بازار در روزهای اخیر تبدیل شده و به سود دلالان عمل کرده است.

بازار دوباره کاهشی شد
نگاهی به قیمت‌ها در بازار خودرو نشان می‌دهد طی هفته جاری نوسان قیمت نسبت به هفته‌های قبل بیشتر بوده است. به‌گفته رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران، در روزهای اخیر تولیدات پرفروش داخلی تا ۱۰میلیون تومان و مونتاژی‌ها و وارداتی‌ها تا ۳۰میلیون تومان کاهش قیمت داشته‌اند. سعید موتمنی درباره وضع کنونی بازار خودرو به همشهری گفت: بازار خودرو ماه‌هاست که در رکود کامل به سر می‌برد و نوسان قیمت به یک تا ۲درصد کاهش پیدا کرده است. در روزهای اخیر اگرچه در مقایسه با هفته قبل شاهد کاهش قیمت بودیم اما نوسان قیمت‌، چه در داخلی‌ها و چه خارجی‌ها در همین حدود بوده است. به‌گفته این مقام صنفی، خودروهای داخلی طی هفته جاری در نهایت ۸تا ۱۰میلیون تومان و وارداتی‌ها و مونتاژی‌ها درمجموع بین ۲۰تا ۳۰میلیون تومان کاهش قیمت ثبت کردند.

کدام خودرو چقدر ارزان شد؟
براساس آمار و ارقامی که رئیس صنف فروشندگان خودروی تهران ارائه کرده، در هفته جاری پژو پارس از ۵۰۰میلیون تومان به ۴۹۲میلیون تومان رسیده، دنا پلاس توربو که هفته قبل۸۰۰میلیون تومان قیمت می‌خورد دیروز ۷۹۵میلیون تومان قیمت‌گذاری شده و ۲۰۷پانوراما هم از ۷۷۰میلیون تومان به ۷۶۵میلیون تومان رسید. در میان خودروهای مونتاژی هم جک s۵ با ۳۰میلیون تومان افت قیمت، از یک میلیارد و ۳۵۰میلیون تومان به یک میلیارد و ۳۲۰میلیون رسیده و فیدلیتی که اوایل هفته یک میلیارد و ۳۱۰میلیون تومان بود، الان یک میلیارد و ۲۹۰میلیون تومان قیمت می‌خورد.

کاهش عرضه تولیدات داخلی
موتمنی با بیان اینکه شرکت‌های خودروساز داخلی این هفته هم خودرو فاکتور نکرده‌اند، اضافه کرد: با توجه به کاهش عرضه محصولات داخلی نسبت به اوایل سال و همچنین تأخیری که در روند واردات و عرضه خودروهای خارجی پیش آمده، بازار خودرو هفته‌های قبل را با افزایش ۲تا ۳درصدی قیمت گذراند و تصاویری که در روزهای اخیر از دپوی خودرو در پارکینگ خودروسازان منتشر شد نیز تأیید کرد که شرکت‌های داخلی به امید اعلام قیمت‌های بالاتر از شورای رقابت، عرضه را در ماه‌های اخیر مدیریت کرده‌اند، درحالی‌که اگر عرضه به شکلی که اوایل سال جریان داشت ادامه پیدا کند و خودروهای پرفروش به‌طور مداوم فاکتور شوند، روند کاهش قیمت ادامه خواهد داشت.

اثر واردات بر بازار خودرو
در شرایطی که برخی خبرها از عرضه ۸مدل از خودرو‌های وارداتی، حکایت دارد، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران درباره واکنش احتمالی بازار به این خبر گفت: هر خبر مثبتی دررابطه با خودرو تأثیر کاهشی بر قیمت‌ها در بازار خواهد داشت. موتمنی افزود: بازار خودرو تشنه اخبار مثبت است و در شرایطی که عرضه خودرو در بازار کافی نیست، هر خبری در این زمینه چه مرتبط با تولید داخلی و چه مرتبط با واردات، می‌تواند به کاهش بیشتر قیمت‌ها منجر شود.

طرح واردات خودرو در برابر صادرات خشکبار
تامین ارز تاکنون مهم‌ترین دلیل تأخیر در واردات خودرو بوده است. قائم‌مقام وزیر جهاد دیروز در این‌باره گفت: واردات خودرو در ازای بازگشت ارز خشکبار در حال پیگیری و بررسی است که امیدواریم بانک مرکزی هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد. علیرضا پیمان پاک افزود: بنابردستور معاون اول رئیس‌جمهور به‌منظور رفع مشکل بازگشت ارز خشکبار جلساتی بین وزارت جهاد با بانک مرکزی و وزارت صمت برگزار شد که یکی از گزینه‌های مطرح شده در آن جلسات یعنی بازگشت ارز خشکبار در ازای واردات خودرو در حال پیگیری است. به‌گفته او، برای تسهیل بازگشت ارز چند بسته دیگر دیده شده است که بانک مرکزی آن را ابلاغ می‌کند تا واردات کالا در ازای صادرات غیربرای خشکبار و گروه‌های مختلف باز شود.

عرضه وارداتی‌ها از هفته آینده؟
رئیس سازمان توسعه تجارت دیروز از آغاز عرضه ۸مدل خودروی‌ وارداتی از هفته آینده خبر داد. مهدی ضیغمی در این رابطه گفت: سامانه یکپارچه در یکی‌‌دو روز آینده بازگشایی و با نهایی شدن قیمت‌ها در هفته آینده، خودرو‌ها عرضه می‌شود. او خودروهای عرضه شده در این مرحله را زوتی، چانگان سی اس ۵۵، کیا، هیوندای، تویوتا، هونگچی، بستیون و سوزوکی معرفی کرد. اعلام عرضه خودروهای خارجی تا هفته آینده در حالی است که سخنگوی شورای رقابت روز یکشنبه هفته جاری به همشهری گفت درخواست قیمت‌گذاری هیچ خودروی دیگری غیراز چانگان تا امروز به شورای رقابت نرسیده و روند قیمت‌گذاری احتمالا هنوز در سازمان حمایت در دست بررسی است. سپهر دادجوی توکلی، دیروز در پاسخ به پرسش همشهری در این باره، هرگونه اطلاع‌رسانی در این زمینه را به روز شنبه موکول کرد. رئیس سازمان توسعه تجارت نیز درباره قیمت نهایی خودروهایی که هفته آینده قرار است عرضه شوند، درباره نرخی که در سامانه درج خواهد شد، گفت: قیمت این خودرو‌ها قطعی یا غیرقطعی خواهد بود تا مسیر قانونی قیمت‌گذاری آنها طی شود.