به گزارش اقتصادنامه، در این فایل، وزیر خارجه کشورمان ابعاد نقش شهید قاسم سلیمانی در سیاستگذاری‌های خارجی را تشریح کرده است.
این فایل صوتی برای مخاطبان تامل‌برانگیز بوده و واکنش‌های زیادی را از سوی طرفداران و مخالفان در پی داشته است.
برخی مخالفان اظهارات ظریف را توهین به شهید سلیمانی دانسته و او را به عبور از خط قرمز نظام متهم کرده‌اند.
افرادی نیز معتقدند که این فایل کارکردی انتخاباتی داشته و در جهت تبلیغات برای محمدجواد ظریف منتشر شده است.
با این حال هنوز منشا افشای این فایل صوتی مشخص نیست، اما با توجه به اینکه در این فایل وزیر خارجه کشورمان از نقش روسیه و حاج قاسم سلیمانی در سیاست خارجی پرده برداشته و روایت‌هایی در قالب خاطره و آنچه که بر وی ظرف ۴۵ سال کار در حوزه دیپلماسی گذشته را گفته، واکنش‌های زیادی در پی داشته است.
به عنوان مثال این موضوع سبب شد تا در شب گذشته و بامداد سه‌شنبه تحلیلگران زیادی در شبکه‌های اجتماعی حاضر شده و به اظهار نظر بپردازند.
کلاب هاوس به عنوان پرمخاطب‌ترین پلت فرم این روزهای شبکه‌های اجتماعی، شاهد حضور افراد گوناگون در اتاق‌های گفت‌وگو بوده و به بررسی این فایل صوتی پرداخته‌اند.
کاربران معتقدند که با توجه به اظهارات ظریف درباره روسیه و شهید سلیمانی، احتمال اختلال در مذاکرات جاری وین وجود خواهد داشت.
از نظر آنان روسیه در یک جبهه در این مذاکرات سنگ‌اندازی خواهد کرد و اصولگرایان در جبهه‌ای دیگر این مذاکرات را به چالش خواهند کشید.
احضار ظریف به مجلس، استیضاح او، اختلال در مذاکرات وین و تندروی در سیاست داخلی ظرف روزهای و حتی ساعات آینده از نظر کاربران شبکه اجتماعی دور از ذهن نخواهد بود.
🔹ظریف به لیلاز چه گفت؟
این مصاحبه ششم اسفند سال ۱۳۹۹ و در قالب برنامه‌ای با عنوان "تاریخ شفاهی دولت تدبیر و امید" ضبط شده و فایل صوتی آن که بیش از ۳ ساعت است.
در بخشی از این مصاحبه ظریف با اشاره به کارشکنی روس‌ها درباره برجام می‌گوید "هدف روس‌ها این بود که توافق هسته‌ای انجام نشود". به گفته آقای ظریف "آنها وقتی دیدند ما داریم به توافق می‌رسیم شروع کردند به ایجاد مانع".
محمدجواد ظریف می‌گوید "روس ها فکر نمی‌کردند برجام به نتیجه برسد و در هفته‌های آخر که دیدند برجام دارد به نتیجه می‌رسد شروع کردند به طرح پیشنهادهایی جدید". آقای ظریف می‌گوید که "در این مرحله روسیه و فرانسه پیشنهاد دادند که ایران هر ۶ ماه یک بار موظف به تمدید مجوز از شورای امنیت برای ادامه توافق هسته‌ای باشد". یعنی ایران مجبور بود هر شش ماه یک بار با ۵ عضو ثابت و ۱۰ عضو غیرثابت شور مذاکره کند تا برجام تمدید شود.
🔹سفر سلیمانی به مسکو؛ پوتین نیروی زمینی ایران را وارد جنگ کرد
آقای ظریف همچنین گفت که "کافی است اتفاقاتی که در شش ماه بین نهایی شدن برجام تا به اجرا در آمدن آن رخ داد را مرور کنید، یعنی از تیرماه ۱۳۹۴ تا دی آن سال. آخرین این اتفاقات حمله به سفارت عربستان و گرفتن دو کشتی آمریکایی بود. اولینش سفر سردار سلیمانی به روسیه بود".
او در پاسخ به این سوال که آیا سفر قاسم سلیمانی به عراق تحت کنترل وزارت خارجه بود گفت "سفر آقای سلیمانی به روسیه به اراده مسکو شکل گرفت نه به اراده ما".
آقای ظریف با اشاره به نارضایتی روسیه از برجام گفت "اراده روسیه به آن بود که دستاورد وزارت خارجه ایران را نابود کند".
به گفته آقای ظریف روس‌ها آقای سلیمانی را با این هدف به مسکو دعوت کرده بودند. او می‌گوید "روسیه زمانی پذیرفت آقای سلیمانی به روسیه برود که برجام امضا شد".
آقای ظریف در این فایل صوتی می‌گوید "ما ادعا می‌کنیم که آقای سلیمانی پوتین را به جنگ کشید. اما پوتین تصمیمش را گرفته بود. پوتین وارد جنگ شد، اما با نیروی هوایی، اما نیروی زمینی ایران را هم به جنگ کشید. ما تا آن زمان نیروی زمینی نداشتیم. سوری‌ها و اعراب و افغانی‌ها و داوطلبان بود".
به گفته آقای ظریف، قاسم سلیمانی در ماه بهمن ۹۳ و در شرایطی "سخت" درخواست سفر به مسکو را مطرح کرده بود اما روس‌ها در تیر ۹۴ قاسم سلیمانی را دعوت کردند به مسکو برود، در شرایطی که تصمیمشان را برای دخالت در سوریه گرفته بودند.
آقای ظریف می‌گوید که "چرا روسیه در حالی که می‌توانست از روی مدیترانه خاک سوریه را بزند اما از روی ایران زد. چرا هواپیماهای روسیه از روی ایران پرواز کردند. این اتفاق‌ها همه مال بعد از برجام است".
به گفته آقای ظریف روسیه در هفته آخر امضای برجام حداکثر تلاشش را کرد که برجام به نتیجه نرسد. او در همین زمینه به عکس مشهور وزرای خارجه کشورها پس از برجام اشاره می‌کند که در آن وزیر خارجه روسیه غایب است.
آقای ظریف در این فایل تاکید دارد که "ما هزینه میدان کردیم. میدان هزینه ما نکرد". اشاره آقای ظریف به سیاست جنگی ایران در منطقه و اختلاف او با تصمیم‌گیران نظامی ایران است.
🔹هزینه کردن دیپلماسی برای ''میدان''
آقای ظریف می گوید پس از برجام هنگامی که ایران خرید هواپیمای بوئینگ و ایرباس را آغاز کرد و شرکت هواپیمایی ایران ایر از فهرست تروریستی آمریکا خارج شد، با فشار قاسم سلیمانی "سفرهای شرکت هواپیمایی هما به سوریه اضافه شد".
وزیر امور خارجه ایران ماجرایی عجیب را روایت می کند با این مضمون که ۲۶ دی ۹۴ ایران ایر از فهرست تحریم های تروریستی آمریکا خارج شد. در خرداد ۹۵ جان کری، وزیر وقت امور خارجه آمریکا، به همتای ایرانیش گفت از روزی که آمریکا هواپیمایی جمهوری اسلامی را از فهرست تحریم ها خارج کرده، پروازهای هما به سوریه ۶ برابر شده است؛ و وی نقل می کند که به آقای کری گفته این امکان ندارد، چون پرواز به سوریه را ایران ایر انجام نمی‌دهد و ماهان انجام می دهد.
به روایت وزیر خارجه ایران، بعد او از آخوندی وزیر وقت راه پرس و جو کرده و وزیر هم گفته چنین چیزی راست نیست. سپس آقای آخوندی از فرهاد پرورش مدیرعامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران پرسیده و او گفته خبر درست است و پروازهای هما به سوریه زیر فشار قاسم سلیمانی افزایش پیدا کرده است.
به بیان آقای ظریف او در دیدار با قاسم سلیمانی پرسیده چرا دارد از هما استفاده می کند و چرا به روال گذشته از ماهان استفاده نمی شود؟ که قاسم سلیمانی جواب داده "چون هما امن تر است".
او می گوید آقای سلیمانی درواقع معتقد بوده چون "میدان" اصل است، فرضا اگر استفاده از هما ۲ درصد نسبت به ماهان مزیت داشته باشد باید از هما استفاده کرد، ولو آنکه ۲۰۰ درصد به دیپلماسی کشور هزینه بخورد. آقای ظریف معتقد است اساسا در ایران "حکمیت دوگانه" وجود ندارد و حاکمیت یگانه وجود دارد چون این، "میدان" است که تصمیم می‌گیرد.
آقای ظریف می گوید او و قاسم سلیمانی "احساس می‌کردند" که باید با یکدیگر هماهنگ باشند. اما به گفته آقای ظریف معتقد است او بیشتر دیپلماسی را برای میدان هزینه کرده است تا میدان برای دیپلماسی.
آقای ظریف می‌گوید "هر بار که من برای مذاکره رفتم این قاسم سلیمانی بود که این خاصیت و نکته را بگیری.. یعنی دیپلماسی هزینه این شود که شما در حلب و ادلب می‌خواهید کاری کنید". او می‌گوید اما در مقابل قاسم سلیمانی زیر بار نمی رفت که از هواپیمای ایران ایر برای خط ایران و سوریه استفاده نکنند.
در بخشی از این فایل سعید لیلاز خطاب به محمد جواد ظریف می گوید انتشار این فایل به تصمیم خود آقای ظریف، حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری و دیگر مسئولان باز می گردد.
🔹تفاوت برجام و قطعنامه ۵۹۸
آقای ظریف در بخشی دیگر از این مصاحبه می‌گوید که در اوایل دهه ۹۰ خورشیدی در پاسخ به سوالی از سوی آقایان روحانی و خاتمی درباره سیاست خارجی ایران، به آنها گفته است که "یک گروه کشور را انداخته است در یک چاهی و آن چاه، چاه هسته‌ای است."
آقای ظریف تاکید می‌کند که می‌شد از آن وضعیت پرهیز کرد.
او در پاسخ به سوال آقای لیلاز در خصوص مقایسه توافق هسته ای برجام و قطعنامه ۵۹۸ که به جنگ ایران و عراق خاتمه داد می‌گوید که وی در هر دو مذاکرات حضور داشته است و اضافه می‌کند که که "حتما برجام دست‌آورد بسیار بزرگ تاریخی است و حتما بزرگتر از ۵۹۸ است."
اما وی در ادامه می گوید که قطعنامه ۵۹۸ "یک تفاوت" داشت و آن اینکه "آنها که در زمان مذاکره حضور داشتند لااقل از پشت خنجر نمی‌خوردند."
🔹اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی
آقای ظریف با اشاره به اصابت موشک سپاه به هواپیمای اوکراینی می‌گوید که "ظهر جمعه رفتم به جلسه ویژه‌ای که در دبیرخانه شورای امنیت گذاشته بودند. "
وزیر امور خارجه ایران می گوید که در آنجا گفته است که اکنون دنیا می‌گوید که موشک به این هواپیما اصابت کرده است؛ و اضافه می‌کند که به افراد حاضر در جلسه گفته است که "اگر واقعا موشک خورده بگین که ببینیم ما چگونه می‌توانیم آن را علاج کنیم."
آقای ظریف سپس قسم می‌خورد که آنگونه با وی برخورد کردند که وی "کفر ابلیس" گفته است و اضافه می‌کند که به وی گفته‌اند که "برو برو توییت بزن تکذیب کن. در صورتیکه صبح پنجشنبه ( ۱۹ دی) آقایان می‌دانستند که (به هواپیما) موشک خورده است؛ یا بعد از ظهر چهارشنبه."
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به انتشار این فایل گفته است که "این فایل مخدوش به هیچ وجه منعکس کننده میزان احترام وزیر امور خارجه به شهید سلیمانی نیست".
آقای خطیب زاده گفت که "این گفتگو صرفا برای ثبت در حافظه سازمانی دولت تدبیر و امید ضبط شده بوده و قرار به انتشار آن نبوده است و معلوم نیست توسط چه افرادی و با چه اهداف و نیاتی به صورت گزینشی در فضای مجازی منتشر شده است".
