سه شنبه 4 ارديبهشت 1403 شمسی /4/23/2024 10:22:54 AM
واکنش کارشناسان و اقتصاددانان به حذف سه صفر از پول ملی چه بود؟

اواخر هفته گذشته سخنگوی دولت از تصویب کلیات لایحه حذف چهار صفر از پول ملی خبر داد. براساس این تصمیم دولت، ۵۰۰  هزار ریال ۵۰ تومان، ۲۰۰ هزار ریال ۲۰ تومان، ۱۰ هزار ریال یک تومان و ۵۰ هزار تومان پنج تومان جدید در واحد پول ملی ایران می‌شود. این لایحه برای نهایی شدن باید در مجلس به تصویب برسد. علی ربیعی در زمان اعلام این خبر عنوان کرد که قرار است این لایحه با دو فوریت به مجلس برود. کمیسیون اقتصادی مجلس اما به‌تازگی تاکید کرده مخالف این تصمیم دولت است و باید دلایل قانع‌کننده‌ای در این زمینه بشنود. کارشناسان نیز این اقدام دولت را نمایشی می‌دانند و اولویت شرایط فعلی اقتصاد نمی‌دانند. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی اما در واکنش به انتقادها گفته است حذف چهار صفر از پول ملی اولویت اول ما نیست اما جزو کارهای ماست و ما هم می‌گوییم حذف چهار صفر از پول ملی بر رشد تورم تاثیری ندارد. همتی گفته از سال ۱۳۵۰ ارزش پول ملی ۳۵۰۰ برابر کاهش یافته است. این در حالی است که بهترین پول ما که ۱۰۰۰ تومانی بوده به چک‌پول ۵۰ هزار تومانی تبدیل شده؛ یعنی پول ما ۵۰ برابر شده است؛ در حالی که ارزش پول ملی ۳۵۰۰ برابر کاهش پیدا کرده است. او معتقد است این اقدام واکنشی است برای اینکه تغییری در صورت واحد پولی انجام بدهیم تا مردم هم راحت‌تر مبادلات را انجام دهند. همتی همچنین در پاسخ به انتقادها درباره هزینه حذف صفر نیز گفته است: تبدیل واحد پولی برای ما هزینه‌ای ندارد. زیرا سالانه ۷۰۰ میلیون اسکناس امحا و چاپ مجدد می‌شود. علاوه بر این ۷ میلیارد قطعه اسکناس رایج در کشور داریم که با این کار به سه میلیارد قطعه تبدیل خواهد شد. در واقع هزینه امحا و چاپ جایگزین می‌شود و هزینه خیلی زیادی تحمیل نمی‌شود.  این تصمیم دولت اما طی یک هفته‌ای که گذشت با واکنش‌هایی همراه بود که در رسانه‌های مختلف منتشر شده است: 
خداحافظی با صفرهای ریال

الیاس حضرتی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس: مخالف حذف چهار صفر از پول ملی هستم مگر اینکه دلایل قوی بشنوم. تاکنون از سوی دولت تنها خبر حذف چهار صفر از پول ملی مطرح شده و کسی دلایل و مبانی این تصمیم را عنوان نکرده است.

عباس شاکری، استاد اقتصاد دانشگاه علامه: اضافه یا کم کردن صفر در شرایط امروز هیچ فایده‌ای ندارد. هدف از حذف صفر چیست؟ آیا با این کار به فکر آرامش مردم هستید؟ مردم زمانی آرامش پیدا می‌کنند که قیمت‌ها متناسب با درآمدشان تغییر کند نه مثل امروز که ۷۰ درصد قدرت خریدشان کم شده است. با حذف چند صفر از پول ملی، مردم اعتمادشان افزایش نمی‌یابد.

 

محمدرضا پورابراهیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس: حذف صفر از پول ملی هیچ اثری در اقتصاد و قدرت خرید مردم و تورم ندارد و فقط نحوه محاسبات ما و نحوه نگهداری حساب‌ها و مقایسه عددها و پول ملی با ارزهای خارجی را ساده‌تر می‌کند.

 

فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی: حذف صفر از پول ملی جنبه نمایشی دارد. مجلس تا تضمین‌های لازم را نگرفته، زیر بار حذف صفرها نرود. حذف چهار صفر از پول ملی بدون ارائه کوچک‌ترین برنامه‌ای مطرح می‌شود و در شرایطی که اقتصاد کشور با طیف گسترده‌ای از بحران‌های بزرگ و کوچک روبه‌رو است، در غیاب برنامه، سیاست و تعهد جدی برای مهار سیاست‌های ضدتوسعه‌ای، ناهماهنگی در عرصه سیاست‌گذاری، مهار آزمندی‌ها، مهار سلطه بلامنازع دلال‌ها، جنبه نمایشی این موضوع در اولویت خواهد بود.

 

طهماسب مظاهری، وزیر اقتصاد دولت اصلاحات: حذف چهار صفر از پول ملی یک اقدام ضروری است. ریال هم به لحاظ قانونی و هم علمی معنای خودش را از دست داده است. اول قانون پولی و بانکی این است که یک ریال معادل تقریباً یک‌صدم گرم طلاست و می‌دانیم که یک‌صدم گرم طلا نزدیک هزار ریال یا شاید هم بیشتر باشد؛ ولی می‌بینیم که یک ریال ما این ارزش را ندارد.

 

میثم موسایی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران: حذف صفر از پول ملی فقط بازی با کلمات و بخش غیرواقعی اقتصاد است. در شرایط کنونی هر اقدامی و هرگونه دستکاری قوانین و سیاست‌گذاری‌های هیجانی تنها بهانه‌ای برای سرگرم کردن مردم و رسانه‌هاست.

 

داوود سوری، تحلیلگر مسائل اقتصادی: اگر مسئولان بانک مرکزی با استفاده از تجربه کشورهای دیگری که اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده‌اند، چنین تصمیمی گرفته‌اند، باید بدانند کشورهای مورد نظر، این اقدام را در کنار سیاست‌های ساختاری دیگری که زمینه حذف صفر از پول ملی را فراهم می‌کند انجام داده‌اند، نه اینکه بدون حل مشکلاتی مانند تورم، نقدینگی، بیکاری و... صفرهای پول ملی را حذف کنند.

 

عباس هشی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی: با کاهش ارزش پول ملی، مردم در التهاب و تلاطم هستند، قدرت خریدشان به یک‌چهارم تقلیل پیدا کرده، حالا در این شرایط دولت بخواهد چهار صفر هم از پول حذف کند، دیگر چه قدرت خریدی باقی می‌ماند؟ در این وضعیت رفتار ناعاقلانه و بی‌موقعی در حال شکل‌گیری است و هر تصمیمی که قرار است گرفته شود پشتوانه مطمئنی ندارد و معیشت مردم را بیشتر تحت فشار قرار می‌دهد. متاسفانه آزمون ‌و خطا تبدیل به یک تاکتیک برای دولت‌ها شده و هر کسی بر سر کار می‌آید تفکر خود را آزمون‌وخطا می‌کند.

 

مهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس: شرط لازم برای حذف چهار صفر از پول ملی ایجاد ثبات نسبی در اقتصاد است. به عبارتی دیگر بهتر است پس از آنکه اقتصاد به یک ثبات و آرامش رسید حال چه در اقتصاد خرد و چه کلان دست به چنین اقداماتی زد. در آن صورت اقتصاد شاید آماده برای چنین اقداماتی باشد.

 

حیدر مستخدمین‌حسینی، معاون اسبق بانک مرکزی: هدف دولت از حذف چهار صفر پول ملی سرگرم کردن مردم است. یکی از تصمیمات نامناسبی که دولت می‌توانست در این مقطع حساس اقتصاد ایران بگیرد همین تصمیم حذف چهار صفر از پول ملی است. اکنون مردم از دولت انتظارات دیگری دارند، انتظار دارند معیشت آنان را ساماندهی و بازار کالاها را تنظیم کند.

 

کوروش پرویزیان، مدیرعامل بانک پارسیان: حذف چهار صفر تاثیر بسیار کمی در حفظ ارزش پول ملی دارد. حذف چهار صفر نحوه حسابداری و محاسباتی را تغییر می‌دهد، اما تاثیر اندکی در حفظ ارزش پول ملی دارد. ارزش پول ملی در مقابل ارزهای خارجی در قدرت تجاری کشورها موثر است. تورم سنگینی که در کشور وجود دارد یکی از دلایل کاهش ارزش پول ملی شده است.

حسین صمصامی، سرپرست اسبق وزارت اقتصاد: در شرایطی که بخش عمده‌ای از نظام پرداخت‌ها در کشور به‌صورت الکترونیکی و با استفاده از دستگاه‌های پوز، خودپرداز و سایر سیستم‌های الکترونیکی انجام می‌شود، ضرورتی برای حذف صفر از پول ملی دیده نمی‌شود. درواقع طرح چنین مبحثی ازسوی بانک مرکزی و اصرار بر اجرای آن، تنها یک نوع عملیات حسابداری است و هیچ تاثیری بر حل مشکلات اقتصادی کشور ندارد.

 

حسن سبحانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران: حذف صفر از پول ملی هیچ فایده‌ای برای اقتصاد کشور ندارد و اصلاً اولویت نیست. استدلال اقتصادی برای حذف صفر از پول ملی نشده است، یک استدلال هزینه‌ای شده که برای مثال به این شکل هزینه‌های چاپ پول برای ما کم می‌شود و سهولت حمل‌ونقل و این‌طور بحث‌ها هست، اما اینکه متغیرهای اقتصادی اصلاح می‌شود، تولید رونق پیدا می‌کند و تورم کاهش پیدا می‌کند را نه کسی ادعا کرده و نه باید منتظر آن باشیم.

 

نیما امیرشکاری، مدیر گروه بانکداری الکترونیک پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی: اثر اقتصادی حذف صفر از پول ملی در اقتصادی جواب می‌دهد که توانسته باشند برای یک دوره حداقل چهار تا پنج ساله نرخ تورم را ثابت نگه دارد. حذف شش صفر پول ملی ترکیه پس از هشت سال ثابت نگه داشتن نرخ تورم خود نمونه بارزی برای این موضوع است.

 

فتح‌الله تاری، عضو هیات‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه: کنترل تورم با حذف صفر از پول ملی یک اقدام بی‌نتیجه خواهد بود. مضاف بر اینکه در حال حاضر عموم مردم در مکالمات و محاورات خود به‌صورت عادی، یک صفر را از واحد پول حذف می‌کنند.

 

حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس: اکنون خواسته مردم حذف حقوق‌های نجومی، امکانات مفصل دستگاه‌های دولتی و عدم مالیات سلبریتی‌هاست که بایستی با اصلاح ساختار بودجه این دغدغه رفع شود و حذف چهار صفر از پول ملی در اولویت نیست؛ اما وقتی جرأت برخورد با نجومی‌بگیران و مالیات از سوداگران، سرمایه‌داران و سلبریتی‌های ورزشی و هنری را نداریم و بحث حذف چهار صفر را مطرح می‌کنیم، روش صحیحی نیست.

 

بهاءالدین حسینی‌هاشمی، مدیرعامل اسبق بانک صادرات: حذف چهار صفر یا حتی سه صفر باید در شرایط ثبات اقتصادی اجرایی شود. وقتی ۳ تا ۴ سال تورم کنترل شود و کشور در وضعیت باثباتی باشد، می‌توان انتظار داشت که حذف صفر از پول ملی سیاستی موفقیت‌آمیز باشد. شرایط باثبات شرایطی است که در آن نرخ تورم یک تا ۲ درصد با نرخ رشد اقتصادی فاصله داشته باشد و کشور با اشتغال مولد، ثروت‌آفرینی کند.

 

وحید شقاقی‌شهری، استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی: حذف صفر از پول ملی کشورها دو دلیل اصلی دارد؛ نخست آنکه کشورهایی که با ابرتورم‌های بسیار بالا مانند هزار یا دوهزار درصد درگیر بودند اقدام به حذف صفر از پول ملی می‌کنند؛ ثانیاً کشورهایی که دارای شرایط باثبات اقتصادی هستند. ایران در حال حاضر نه با تورم‌های بسیار بالا دست و پنجه نرم می‌کند و نه اقتصاد باثباتی دارد.

 

کیوان کاشفی، عضو هیات‌رئیسه اتاق ایران: حذف صفر از پول ملی ایران چندین بار مطرح بوده و این طرح هیچ تاثیری روی ساختار اقتصادی و مشکلات آن ندارد. این طرح فقط می‌تواند در سیستم دفترنویسی و اسناد حسابداری تاثیر مثبتی داشته باشد. همچنین تقویت ارزش پول چون فقط به شکل ظاهری است و جنبه روانی دارد، اثری هم بر قدرت خرید نخواهد گذاشت.

 

علاءمیرمحمدصادقی، عضو اتاق بازرگانی: حذف چهار صفر از پول ملی بسیار کار خطرناکی است و باعث ایجاد تورم می‌شود و باید مطالعه بیشتری در این مورد صورت گیرد، این یعنی هزار تومان می‌شود یک تومان و این تصمیم خوبی نیست.

 

اسدالله عسگراولادی، عضو اتاق بازرگانی: با توجه به شرایط اقتصادی کشور طرح حذف صفر از پول ملی حتی نباید کلید بخورد؛ چراکه تبعات منفی به همراه خواهد داشت. اگر هدف از اجرای این طرح تورم و کنترل گرانی است، باید توجه داشته باشیم که با این کار جلوی گرانی گرفته نخواهد شد و بالعکس، به گرانی دامن خواهد زد. در شرایطی که نرخ ارز متزلزل و هر روز یک‌چیز است، اجرای این طرح باید حداقل یک سال به تاخیر بیفتد.

 

ابوذر ندیمی، مشاور رئیس سازمان برنامه و بودجه: زیرساخت‌های نظام اجرایی برای حذف چهار صفر آماده است و وقتی خود دولت لایحه را تقدیم می‌کند، بدین معناست که از نظر زیرساخت‌ها برای حذف چهار صفر مشکلی نداریم.

 

حجت‌الله صیدی، مدیرعامل بانک صادرات: حذف چهار صفر باعث روان شدن معاملات می‌شود. ممکن است پس از اجرای این طرح در کوتاه‌مدت، نوسان قیمت‌ها را مشاهده کنیم؛ اما خیلی زود به ثبات خواهد رسید؛ حذف چهار صفر نمی‌تواند اثر تورمی بلندمدت داشته باشد.

 

امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس: حذف چهار صفر اثری در بخش حقیقی اقتصاد نداشته و صرفاً اثر محاسباتی دارد. سیاست‌های تکمیلی در این خصوص باید ازسوی بانک مرکزی دیده شود.

 

کمیل طیبی، اقتصاددان: اگر حذف این چهار صفر بتواند به امر تولید کمک کند، می‌توانیم بگوییم آثار مثبت اقتصادی دارد؛ اما بعید می‌رود در این شرایط بتواند تاثیرگذار باشد چون حذف چهار صفر به منزله این است که ما ارزش جدیدی را به عنوان وسیله پرداخت معرفی می‌کنیم. از طرف دیگر حذف چهار صفر نیاز به کار کارشناسی میدانی دارد تا بخواهد اجرا شود.

 

مهدی تقوی، استاد دانشگاه: در شرایطی لازم است صفرها حذف شود که ابرتورم داشته باشیم؛ مثلاً نرخ‌های تورم 500 درصدی که آن زمان ارزش پول بسیار کم شده است؛ اما چنین ابرتورمی در اقتصاد ایران نیست. پس لزومی ندارد این کار صورت بگیرد. این کار در جامعه تاثیر روانی دارد. به عقیده من این کار آثار مثبتی برای کشور ما نخواهد داشت. ما در کشور ابرتورم نداریم که این کار لازم باشد و تورم ما در حال حاضر 40 درصد است.

 

داوود منظور، استاد دانشگاه امام صادق: یکی از الزامات و پیش‌نیازهای اساسی حذف صفر از پول ملی تثبیت اقتصاد و کاهش تورم به سطح تک‌رقمی است؛ چراکه در صورت تداوم تورم‌های بالا در اقتصاد، ارزش پول ملی همچنان در معرض کاهش خواهد بود. کشورهایی که بدون اصلاحات اقتصادی و رفع بی‌ثباتی‌های اقتصاد اقدام به حذف صفر از پول خود کرده‌اند، بدون دستیابی به نتایج مورد نظر مجبور شده‌اند این اقدام را به کرات تکرار کنند. با عنایت به تورم بالای فعلی و انتظار تداوم تورم بالا در آینده به نظر می‌رسد هنوز زمان مناسب برای حذف صفر فرانرسیده باشد.

 

 



منبع: اقتصادنامه

مطالب مرتبط



نظر تایید شده:0

نظر تایید نشده:0

نظر در صف:0

نظرات کاربران

آخرین عناوین