صنعت نفت و گاز، یکی از بزرگترین بازنده‌های این پدیده بوده است. آسیب‌هایی که به صنایع هواپیمایی، توریسم، هتلداری، مد، ورزش، هنر و... وارد شده، هیچ کدام به اندازه نفت نبوده است. این صنعت بدترین دوران خود را در ۶۰ سال گذشته سپری می‌کند. کاهش 70% قیمت نفت و فرآورده‌های آن و همچنین سرگردان بودن میلیون‌ها بشکه نفت روی تانکرهای غول‌پیکر، بازیگران نفت را به وحشت انداخته است. علی‌رغم توافق کم سابقه، دیر هنگام و سه جانبه کشورهای عضو اُپک، اُپک پلاس و کشورهای خارج از اُپک نظیر آمریکا، کانادا، نروژ و برزیل برای خارج کردن روزانه ۱۹/۵ میلیون بشکه از بازار نفت در ماه‌های می و جون، هنوز شاهد تلاطم قیمت هستیم.

متاسفانه کشور عزیزمان ایران به عنوان بزرگترین دارنده ذخائر هیدروکربوری جهان در صورت ادامه این وضعیت، یکی از بزرگترین بازنده‌های این ماجرا خواهد بود. این امیدواری وجود دارد که با پایان یافتن تدریجی قرنطینه ۴/۵ میلیارد نفر از مردم و شروع کسب‌وکارها، شاهد بهبود بازار نفت و افزایش قیمت‌ها باشیم.

خوشبختانه در این هفته، با توجه به انتشار اخبار مثبت در رابطه با آزمایش  واکسن کرونا، شاهد افزایش قیمت نفت برنت حدود ۳۵ دلار هستیم که هم زمان قیمت هر بشکه بنزین که حدود ۱۱ دلار سقوط کرده بود به سطح ۳۵ دلار رسیده است و این امیدواری وجود دارد که قیمت نفت در کانال ۳۰ دلار باقی بماند.

اگر چه این کاهش قیمت در کوتاه‌مدت باعث کاهش درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت خام و محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی می‌گردد اما می‌تواند در بلندمدت تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا و نفت متعارف در دریای شمال، سواحل چین، خلیج مکزیک، آلاسکا وآسیای میانه را از بازار خارج نماید و راه را برای ورود مجدد ایران به بازار جهانی نفت فراهم کند.

دولت برای گذر از این شرایط مجبور است که در استراتژی توسعه کشور، بازنگری نموده و با انتخاب استراتژی در تلفیق معدن و انرژی، نسبت به گسترش صنایع پایین‌دستی اقدام کند. در این حالت ایران را به کارخانه تولید خاورمیانه در صنایع مادر نظیر فلزات آهنی (فولاد، مس، سرب، روی و...) پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و محصولات معدنی نظیر سیمان، آهک و شیشه تبدیل نماید. ایران از نظر ذخایر معدنی، رتبه ششم دنیا را دارد و تلفیق این منابع با انرژی ارزان می‌تواند تحولی بزرگ در کشور ایجاد کند. ضمناً علاوه بر استراتژی فوق باید در راستای «بهسازی مصرف انرژی»  گام برداشت و با تولید هزاران مگاوات برق و همچنین ایجاد مزارع بزرگ ارز دیجیتال (بیت کوین)، ایران را «هاب» شرق آسیا و «ارز دیجیتال» غرب آسیا کنیم.

از طرف دیگر دولت سیاست گسترش تولید گلخانه‌ای محصولات کشاورزی را در دستور کار خود قرار داده و انرژی مورد نیاز این قبیل واحدها را نیز با قیمت مناسب در اختیار آنان قرار دهد. از طرفی کاهش قیمت نفت، علی‌رغم آسیب‎هایی که به اقتصاد کشور وارد نموده، می‌تواند باعث کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی و اصلاح ساختار اقتصاد کشور گردد.

این روزها به غیر از پیگیری تحولات بازار نفت، رصد کردن اثر کرونا بر سیاست، فرهنگ و جامعه فکر من را به خود مشغول کرده است. این‌که آیا این ویروس باعث واگرایی جوامع می‌گردد و ناسیونالیسم اوج می‌گیرد یا این‌که دنیا این پدیده را به عنوان «درد مشترک» می‌پذیرد و همگرایی در دنیا ارتقا خواهد یافت؟! امیدوارم رفتاری که بسیاری از کشورها در مقابله با کرونا پیش گرفته‌اند به مانند: ترامپ که شعار اول را در آمریکا سر داد، باقی کشورها هم نظیر انگلیس، آلمان، ژاپن وکره‌جنوبی در مقابله با ویروس کرونا منافع خود را در اولویت قرار دهند و از ارسال تجهیزات و دارو به سایر کشورها خودداری کنند. اینکه نهایتاً آثار کرونا بر ارزش‌ها، سبک زندگی، روابط با سایر کشورها و کسب‌وکارها چه خواهد بود از دغدغه‌های اصلی این روزهای من می‌باشد.